یبوست یک بیماری شایع است که با تغییر رژیم غذایی ، سبک زندگی و ورزش قابل‌درمان است . البته یبوست مزمن هم وجود دارد که درمان آن سخت‌تر است . متأسفانه یبوست تأثیرات منفی در کیفیت زندگی شامل سلامت فیزیکی و سلامت ذهنی می شود .
درمان های خانگی یبوست
1 – آب زیاد بنوشید
کم آبی بدن می‌تواند باعث ایجاد یبوست بشود . برای جلوگیری از کم‌آبی بدن باید مرتباً آب بنوشید . در بعضی از تحقیقات نشان داده‌شده است که آب گازدار مؤثرتر از آب معمولی است مخصوصاً در کسانی که سندروم روده تحریک‌پذیر یا یبوست مزمن دارند .
از نوشیدنی‌های حاوی شکر استفاده نکنید .
2 – فیبر مصرف کنید مخصوصاً فیبر حلال
عموماً به کسانی که یبوست دارند پیشنهاد میشود که فیبر مصرفی خود را افزایش دهند . فیبر باعث افزایش حجم مدفوع و استحکام آن میشود که دفع را آسان‌تر می‌کند . گزارش‌ها حاکی از رضایت 77 درصدی بیماران مبتلا به یبوست مزمن پس از مصرف فیبر بوده است ، البته گزارش‌هایی نیز حاکی از بدتر شدن یا بی‌اثر بودن آن نیز وجود دارد .
فیبرها به 2 نوع تقسیم می‌شوند :
- فیبرهای نامحلول : عموماً در سبزی‌ها ، غلات سبوس‌دار و سبوس گندم یافت میشود . این مواد حجم مدفوع را زیاد کرده که باعث عبور سریع‌تر و راحت تر آن در روده میشود .
- فیبرهای محلول : آجیل ، دانه‌ها ، لوبیا ، عدس ، نخودفرنگی ، میوه ها و سبزی‌ها یافت میشود . این مواد آب را جذب می‌کنند و مدفوع را ژل‌مانند می‌کنند که باعث بهتر شدن دفع خواهد شد .
سعی کنید ترکیبی از فیبرهای محلول و نامحلول را مصرف کنید . خانم‌ها روزانه 25 گرم و آقایان 38 گرم فیبر مصرف کنند .
3 – بیشتر ورزش کنید
نتایج ضدونقیضی درباره اثرات ورزش روی تعداد اجابت مزاج وجود دارد اما هیچ‌کدام از تحقیقات نتایج منفی را گزارش نکرده‌اند بنابراین ورزش کردن را حتما امتحان کنید زیرا باعث کاهش یبوست در بعضی از افراد شده است .
4 – قهوه بنوشید
قهوه باعث تحریک عضلات سیستم گوارش میشود که باعث حرکت سریع‌تر روده خواهد شد . قهوه مقداری فیبر نیز دارد که باعث بهبود بالانس باکتری‌ها در روده میشود . سعی کنید از قهوه بدون کافئین استفاده کنید .
5 – ملین گیاهی مصرف کنید
سنا یک ملین گیاهی است که اصولاً برای درمان یبوست استفاده میشود . این ملین به‌صورت بدون نسخه قابل تهیه است . سنا دارای ترکیباتی است که می‌تواند باعث تحریک اعصاب روده و سرعت بخشیدن به حرکات روده بشود . در خانم‌های باردار و شیرده همچنین کسانی که بیماری التهاب روده دارند نباید مصرف شود .
6 – پروبیوتیک مصرف کنید
ثابت‌شده است که کسانیکه یبوست مزمن دارند باکتری‌های داخل روده آن‌ها دچار عدم تعادل میشود . پروبیوتیک می‌تواند این تعادل را برقرار کند و یبوست را بهبود ببخشد . پروبیوتیک باعث بهبود عملکرد روده و حرکت بیشتر آن میشود . از مواد غذایی حاوی پروبیوتیک استفاده کنید یا مکمل آن را تهیه کنید . 4 هفته بعد از مصرف پروبیوتیک تأثیر آن قابل‌مشاهده است .
7 – ملین مصرف کنید
این داروها بدون نسخه در دسترس هستند اما قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید و به‌صورت بلندمدت از آن‌ها استفاده نکنید زیرا حرکت طبیعی روده را تحت تأثیر قرار می‌دهند .
- ملین‌های افزایش‌دهنده حجم مدفوع : این ملین‌ها پایه فیبر هستند و با افزایش حجم و آب در مدفوع باعث دفع راحت‌تر می‌شوند .
- ملین‌های نرم‌کننده : این ملین‌ها دارای روغن هستند که باعث نرم کردن مدفوع و دفع راحت آن می‌شوند .
- ملین‌های محرک : این ملین‌ها اعصاب روده را تحریک کرده و باعث حرکت بیشتر روده می‌شوند .
- اسمز : این ملین‌ها با افزایش آب مدفوع از بافت‌های سیستم گوارشی باعث اجابت مزاج راحت‌تر می‌شوند .
8 – مکمل گلوکومانان مصرف کنید
گلوکومانان یک نوع فیبر است که نشان داده شده در درمان یبوست بسیار مفید است . طبق تحقیقات 45% از کودکانی که گلوکومانان را مصرف کرده‌اند یبوست آن‌ها بهتر شده است . یک نوع نودل به اسم ” shirataki ” وجود دارد که از این ماده درست‌شده است اما در مورد موجود بودن این نودل در ایران اطلاعاتی در دسترس نیست .
9 – پری بیوتیک بخورید
پری بیوتیک باعث بالانس شدن باکتری‌های داخل روده میشود که به بهبود یبوست کمک می‌کند . همچنین بعضی از منابع پری بیوتیک حاوی فیبر است که باعث بهبود یبوست خواهد شد . منابع خوب از پری بیوتیک با فیبر مانند : سیر ،پیاز و موز هستند .
10 – منیزیم سیترات را امتحان کنید
مصرف منیزیم یکی از درمان های خانگی معمول برای یبوست است . این ماده مانند ملین‌های اسمز عمل می‌کند . مکمل‌های منیزیم به‌صورت بدون نسخه قابل تهیه و استفاده می‌باشند . از قرص‌های معمولی بجای قرص جوشان استفاده کنید .
11 – آلو بخورید
آلو یک ملین طبیعی است که حتی بعضی تحقیقات تأثیر آن را بیشتر از فیبر نیز می‌دانند . آلو دارای سوربیتول است که یک نوع ملین طبیعی است . روزی 2 بار و هر بار 50 گرم آلو ( حدوداً 7 عدد آلو متوسط ) میل کنید .
12 – سعی کنید لبنیات مصرف نکنید
اگر به بیماری عدم تحمل لاکتوز مبتلا باشید مصرف لبنیات می‌تواند ایجاد یبوست کند . البته باید خود را بررسی کنید و ببینید که این مشکل رادارید یا خیر .
13 – کنجد مصرف کنید
ساختار چرب دانه‌های کنجد باعث مرطوب کردن روده و بهبود یبوست میشود . دانه‌های کنجد را میتوانید به هر صورتی مانند : پاشیدن روی سالاد ، حلوا شکری و نان کنجدی میتوانید مصرف کنید .
14 – چای نعناع یا زنجبیل بنوشید
نعناع حاوی منتول است که ضد اسپاسم ( انقباض ) عضلانی است و روی ماهیچه‌های سیستم گوارش تأثیر می‌گذارد . زنجبیل یک گیاه گرم است که همین خاصیت باعث سرعت دادن به هضم غذا میشود . گرمای آب نیز باعث تحریک سیستم گوارش میشود .
15 – چربی‌های سالم بخورید
روغن‌هایی مانند روغن‌زیتون دارای چربی‌های سالمی هستند که می‌توانند به چرب کردن روده و کاهش یبوست کمک کنند . روغن آووکادو نیز همین خاصیت را دارد .
16 – آب‌لیمو بخورید
اسیدسیتریک موجود در لیمو باعث تحریک سیستم گوارش ، سم‌زدایی بدن و درمان یبوست میشود . آب یک لیموی تازه را در یک لیوان آب ریخته و هرروز صبح بنوشید یا اینکه لیمو را به چای خود اضافه کنید .
17 – کشمش بخورید
کشمش حاوی فیبر بالا و دارای اسید تارتاریک است که یک ملین طبیعی است . برای تأثیر بیشتر میتوانید کشمش را با ماست بخورید .
18 – روغن کرچک
1 تا 2 قاشق روغن کرچک را با معده خالی مصرف کنید و تا 8 ساعت بعد نتیجه را میتوانید مشاهده کنید . ترکیبات داخل روغن کرچک در سیستم گوارش شکسته شده و باعث تحریک روده می‌شوند .
19 – ورزش کنید
15 دقیقه پیاده‌روی روزانه باعث کمک به حرکت سریع‌تر روده میشود . اگر غذا زیاد خورده‌اید حتماً به پیاده‌روی بروید به‌جای اینکه دراز بکشید و استراحت کنید .
20 – آلوئه ورا مصرف کنید
آلوئه ورا یک ملین قوی است اما پیشنهاد میشود زیاد مصرف نشود .