دندان‌قروچه وضعیتی است که بیمار در خواب دندان‌های خود را به یکدیگر می‌سابد . باگذشت زمان دندان‌قروچه می‌تواند به دندانها آسیب برساند و یا دیگر مشکلات سلامتی را برای شما ایجاد کند .
اما نگران نباشید ، شما می‌توانید با درمان‌های خانگی درد دندان‌قروچه را تسکین داده و به درمان دندان‌قروچه بپردازید .
طرز تشخیص دندان‌قروچه
درباره دندان‌قروچه چه میدانید ؟
دندان‌قروچه حالتی است در شب که فرد دندان‌های خود را به‌صورت ناخودآگاه به یکدیگر می‌کوبد ، می‌سابد یا فشار میدهد . دندان‌قروچه عموماً به استرس روزانه مربوط است . البته دندان‌قروچه ممکن است به دلایل عمومی یا فیزیکی مانند : برخورد دندانها ( مشکل فیزیکی دندانها برای جویدن ) ایجاد شود .
بعضی از افراد در طول روز نیز دندان‌های خود را به یکدیگر می‌سابند ، اما دندان‌قروچه عموماً در شب و هنگامی‌که فرد خواب است رخ میدهد . به همین دلیل است که تشخیص دندان‌قروچه توسط خود فرد مقداری سخت است .
نشانه‌های دندان‌قروچه کدم‌اند ؟
دندان‌قروچه در شب رخ میدهد ، بنابراین شما باید سریعاً بعد از بیدار شدن نشانه‌های آن را بررسی کنید . درست است که تشخیص دندان‌قروچه توسط خود شما سخت است ، اما نشانه‌هایی وجود دارند که می‌توانند به شما کمک کنند :
1 – سردرد مداوم
2 – درد فک که از عضله جونده ناشی می‌شود ( درد در هنگام جویدن )
3 – شنیدن صدای دندان‌قروچه در هنگامی‌که در حال فرورفتن به خواب هستید
4 – حساسیت دندان نسبت به گرما ، سرما و مسواک زدن
5 – التهاب لثه
6 – زخم در داخل گونه‌ها ( که از جویدن ناشی میشوند )
7 – ساییده شدن دندانها ( سطح داخلی آن‌ها نسبت به حالت عادی متفاوت است )
از همسرخود سؤال کنید ؟
اگر همسر یا فرد دیگر در اتاق شما می‌خوابد ، از او بپرسید که در هنگام خواب صدای ساییدن دندان شمارا شنیده است یا خیر . اگر نشنیده بود ، از او بخواهید یا دیرتر از شما بخوابد یا زودتر از شما بیدار شود تا بفهمد که شما دندان‌قروچه دارید یا خیر ؟ همچنین اگر فرد موردنظر در میانه‌های شب نیز از خواب بیدار شد ، بهتر است که علائم دندان‌قروچه در شمارا چک کند .
اگر تنها می‌خوابید و می‌خواهید مطمئن شوید که دندان‌قروچه دارید یا خیر ، می‌توانید با استفاده از برنامه ضبط صدای موبایل، صدای خود را در شب ضبط کرده و بعداً به آن گوش دهید تا بفهمید که دندان‌قروچه دارید یا خیر .
از دندان‌پزشک خود سؤال کنید . اگر به داشتن دندان‌قروچه مشکوک شده‌اید ، با دندان‌پزشک خود صحبت کنید . او می‌تواند دهان و فک شمارا بررسی کند و با توجه به نشانه‌هایی مانند : حساسیت فک یا دندان‌های فرسوده ، وجود دندان‌قروچه در شما را تأیید یا رد کند .
بعدازاینکه مطمئن شدید که دندان‌قروچه دارید ، می‌توانید درمان‌های خانگی و تخصصی را دنبال کنید تا آن را رفع کنید .
همچنین پزشک شما را خوب معاینه می‌کند تا از دیگر بیماری‌ها مانند لیست زیر رنج نبرید :
- مشکلات گوش یا عفونت
- TMJ و TMD
- عوارض داروهای مصرفی
- تریسموس یا قفل شدن فک
درمان‌های خانگی دندان‌قروچه
استرس خود را کاهش دهید ، اما چگونه ؟! استرس یکی از علت‌های اصلی دندان‌قروچه است ، بنابراین شما باید استرس خود را حتماً کاهش دهید . شما می‌توانید با مشاوره ، ورزش و مدیتیشن اقدام به کاهش استرس خود کنید . البته می‌توانید از درمان‌های طبیعی مانند نوشیدن دمنوش بابونه یا اسطوخودوس در هنگام خواب نیز استفاده کنید .
روش‌های کاهش استرس
1 – هرگونه منبع استرس را از زندگی خود حذف کنید . مثلاً اگر استرس شما به دلیل یک هم‌اتاقی غیرقابل‌تحمل یا دوستان بی‌خود است ، وقت آن است که آن‌ها را حذف کرده و زندگی خود را بهتر و بدون استرس پیش ببرید .
2 – همیشه سروقت مشخصی بخوابید و بیدار شوید . این کار به شما انرژی بیشتری میدهد تا بتوانید با مشکلات روزانه خود بجنگید .
3 – زمانی را با دوستان خود خوش بگذرانید . خندیدن می‌تواند به شما کمک کند تا با استرس خود بجنگید .
4 – درست و خوب غذا بخورید . هرروز 3 وعده غذایی بالانس و سالم بخورید تا بیشتر احساس متعادل بودن داشته باشید و زود تحریک ( اعصابتان ) نشوید . حتماً غذای شما باید دارای میوه و سبزی خام باشد . ورزش نیز فراموش نشود . این کارها به کاهش دندان‌قروچه در شب کمک می‌کند .
کافئین مصرف نکنید . مصرف نوشابه ، قهوه و نوشابه‌های انرژی‌زا را کنار بگذارید . همچنین زیاد شکلات مصرف نکنید . کافئین یک محرک است که در صورت مصرف کردن آن به‌سختی می‌توانید ذهن و ماهیچه‌های فک خود را ریلکس کنید ، مخصوصاً در شب نباید کافئین مصرف کنید ، زیرا در طول روز دچار اضطراب خواهید شد .
به هیچ وجه الکل مصرف نکنید . الکل باعث افسردگی می‌شود و همچنین خوابیدن سالم را از شما می‌گیرد . با مصرف الکل دندان‌قروچه بیشتر می‌شود . درست است که فکر می‌کنید الکل باعث راحت‌تر خوابیدن می‌شود ، اما خواب شما کیفیت نداشته و خواب مناسبی نیست ، همچنین دندان‌قروچه را بیشتر نیز می‌کند .
با دهان خود بازی نکنید . از بازی کردن با دهان خود مانند : فشار دادن ، گاز زدن ، جویدن الکی و غیره که به استرس مربوط است ، خودداری کنید . این حرکات می‌توانند نشانه ایجاد استرس در شما باشند . به‌عنوان‌مثال اگر عادت دارید تا خودکار با مداد را بجوید ، باید این عادات را حذف کنید .
اگر حذف این عادات برای شما سخت بود ، آدامس بجوید یا آب‌نبات نعنایی بمکید ، سپس به‌آرامی اقدام به حذف این‌گونه عادات خود کنید .
تمرین کنید تا در طول روز دندان‌های خود را روی یکدیگر نفشارید . اگر متوجه شدید که فک شما در فشار است و در حال فشار دادن دندان‌های خود روی یکدیگر هستید ، ریلکس کردن فک را انجام دهید ، شما می‌توانید این کار را با گذاشتن زبان در بین دندان‌های خود انجام دهید .
مکمل کلسیم و منیزیم را به رژیم غذایی خود اضافه کنید . کلسیم و منیزیم برای عملکرد ماهیچه‌ها و سلامت سیستم عصبی بدن ضروری هستند . اگر به‌اندازه کافی از آن‌ها را مصرف نمی‌کنید ، ممکن است دچار مشکلات ماهیچه‌ای شوید .
به یاد داشته باشید که قلب شما نیز یک ماهیچه است و می‌تواند از کمبود کلسیم و استرس رنج ببرد . این درمان خانگی ممکن است برای تأثیر کردن نیاز به 5 هفته زمان داشته باشد .
قبل از خواب ریلکس کنید . خیلی مهم است که قبل از خواب استرس خود را کاهش دهید ، بنابراین شما در شب ریلکس بوده و تمایل کمتری به سابیدن دندان‌های خود به یکدیگر و دندان‌قروچه در شب دارید .
روش‌های ریلکس کردن قبل از خواب
1 – عضلات گردن ، شانه و صورت خود را قبل از خواب ماساژ دهید . با انگشتان و کف دست خود و با حرکات چرخشی آرام‌کننده ؛ اطراف سر ، پیشانی و فک خود را ماساژ دهید .
2 – حوله‌ای را در آب داغ خیس کنید و روی گونه خود نگه‌دارید ، دقیقاً جلوی نرمه گوش . این کار به آرام کردن ماهیچه و شل کردن آن کمک می‌کند .
3 – حوله‌ای را گرم کرده و آن را روی کل صورت خود بگذارید . این کار به ریلکس شدن ماهیچه‌ها و آرام کردن ذهن به شما کمک می‌کند .
4 – موسیقی آرام بخشی بگذارید یا از وایت نویز استفاده کنید تا به آرامش ذهنی در هنگام خوابیدن برسید .
5 – قبل از خوابیدن ، حداقل 30 دقیقه کتاب بخوانید . این کار باعث کمک کردن به شما برای راحت‌تر خوابیدن می‌شود .
6 – 1 ساعت قبل از خواب از تلویزیون ، کامپیوتر ، موبایل و دیگر نورهای روشن استفاده نکنید . از هرگونه تجربه حسی ( مانند روابط عاشقانه ، ترس و … ) نیز قبل از خواب خودداری کنید .
درمان‌های حرفه‌ای
دندان‌پزشک چه کمکی می‌تواند به ما بکند ؟
اگر دندان‌قروچه شما ادامه داشت ، شما باید به پزشک مراجعه کنید ، زیرا دندان‌قروچه مزمن می‌تواند باعث شکستن ، شل شدن یا از دست دادن دندانها شود . اگر دندان‌قروچه شما مداوم رخ دهد ، حتی ممکن است نیاز به پل دندانی ، روکش کردن ، عصب‌کشی ، ایمپلنت و حتی دندان مصنوعی کامل داشته باشید .
همچنین اگر دندان‌های شما نامنظم شده باشند که به دلیل توزیع نابرابر ( فشار ) بین دندانها در هنگام دندان‌قروچه رخ میدهد ، استفاده از براکت ارتودنسی نیز گزینه خوبی می‌تواند باشد که دندان‌پزشک شما ممکن است آن را به شما پیشنهاد دهد .
بعضی از درمان‌هایی که دندان‌پزشک پیشنهاد میدهد
شل کنند عضلات : خیلی نادر است که دندان‌قروچه با دارو درمان شود ، اما بعضی‌اوقات شل کننده‌های عضلانی و بوتاکس می‌توانند باعث شل کردن فک شده و از دندان‌قروچه جلوگیری کنند . همچنین ممکن است با تزریق مقدار کمی بوتاکس در عضلات به نتایج خوبی دست پیدا کنید ، که البته بهترین روش را دندان‌پزشک به شما پیشنهاد میدهد .
روکش یا ترمیم دندان : اگر دندان‌قروچه به دندان‌های شما آسیب وارد کرده باشد ، ممکن است فشارها باعث شود تا تنظیم و هم ترازی دندان‌های شما برای درست گاز زدن از بین رفته باشد . در این صورت دندان‌پزشک با استفاده از ترمیم و روکش می‌تواند دندان‌های شما را ترمیم کند .
از اسپلینت یا گارد دهانی استفاده کنید . ممکن است دندان‌پزشک شما برای جلوگیری از آسیب رسیدن به دندان‌های شما به دلیل دندان‌قروچه در شب ، به شما استفاده از گارد دهانی را پیشنهاد بدهد .
چه چیزهایی باید درباره گارد دهانی و اسپلینت بدانیم ؟
گاردهای دهانی می‌توانند توسط دندان‌پزشک شما به‌صورت اختصاصی برای شما درست شوند یا اینکه از داروخانه نوع آماده آن را خریداری کرده و استفاده کرد . گاردهای دهانی که توسط دندان‌پزشک درست میشوند ، خیلی گران‌تر بوده اما دقیقاً فیت دندان شما بوده و کاملاً درست روی دندانها شما می‌نشینند ؛ درصورتی‌که گاردهای دهانی که به‌صورت آزاد فروخته میشوند ممکن است این مزایا را نداشته و کاملا راحت نباشند .
گاردهای دهانی تنظیم شوند : قبل از اینکه گاردهای دندانی توسط دندان‌پزشک را امتحان کنید ، از گاردهای دهانی درست‌شده از اتیل وینیل استات ( EVA ) استفاده کنید . این گاردهای دهانی را می‌توان با آب داغ شکل داد تا با دهان شما هماهنگ شوند .
اسپلینت : از اکلیریکِ سخت ساخته میشوند و روی دندان‌های بالایی و پایینی فیت میشوند . همچنین می‌توان آن‌ها را شب در داخل دهان گذاشت تا از صدمات احتمالی دور بمانید .
هشدار : حواستان باشد که موارد گفته‌شده برای محافظت از دندان‌های شما هستند و خیلی نادر است که با استفاده از آن‌ها بتوان دندان‌قروچه را از بین برد و درمان کرد .
برای زیبایی می‌توانید دندان‌های خود را درست کنید . اگر دندان‌قروچه روی شکل دندان‌های شما تأثیر گذاشته است ، می‌توانید برای برگشت زیبایی دندان‌های خود ، آن‌ها را درست کنید . اگر به دلیل دندان‌قروچه دندان‌های شما کوتاه شده است یا به کف رسیده‌اند ، دندان‌پزشک می‌تواند با دوباره‌سازی و شکل دادن به دندان‌های شما با استفاده از روکش یا پر کردن ، دوباره زیبایی را به آن‌ها بازگرداند و همچنین عمر آن‌ها را بیشتر کند .
نکات مهم
1 – زمانی که شما دهانتان را بسته نگه می‌دارید ، نگذارید که دندان‌های شما به یکدیگر برخورد کنند . فقط درزمانی که شما می‌خواهید چیزی را بجوید یا قورت دهید دندان‌های شما باید یکدیگر را لمس کنند .
2 – درحالی‌که یخ برای بیشتر دردها خوب است ، از یخ در این شرایط استفاده نکنید . این کار فقط باعث سفت‌تر شدن فک می‌شود و بعداً درد بیشتری را تجربه خواهید کرد . از دستمال گرم استفاده کنید که روش استفاده آن در این مقاله گفته شد .
3 – اگر فک شما درد می‌کند ، می‌توانید از مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن استفاده کنید تا موقتاً درد را آرام کند .
4 – با فشار آوردن به‌وسیله دست بر روی فک ( گذاشتن مشت دست روی گونه و استراحت دادن به سر ) سر خود را نگه ندارید . همیشه با خودتان تکرار کنید که شما نیاز به ریلکس شدن دارید .
5 – دندان‌قروچه شدید می‌تواند منجر به شکستن ، شل شدن و از دست دادن دندانها شود ؛ همچنین می‌تواند منجر به ایجاد بیماری‌های فک شود . بنابراین حتماً سریعاً به دندان‌پزشک مراجعه کنید .
6 – بعضی از افراد بعد از مصرف داروهای ضدافسردگی دچار دندان‌قروچه میشوند . در این شرایط ، با پزشک خود مشورت کنید تا داروی شمارا عوض کند یا دارویی تجویز کند که با دندان‌قروچه شما مقابله کند .