زردی یا یرقان چیست ؟
مشکلی است که بیشتر در کودکان رخ می‌دهد ، اما می‌تواند در بزرگسالان نیز بروز کند . یرقان وقتی به وجود می‌آید که بیلی‌روبین زیادی در خون باشد . بیلی‌روبین ماده شیمیایی‌ای است که در صفرای کبد وجود دارد .
در هنگام یرقان ، چشم و پوست زردرنگ می‌شوند . باید توجه داشته باشید که یرقان حتماً خطرناک نیست ، اما ممکن است نشان‌دهنده بیماری خاصی باشد که باید آن را درمان کنید . با سایت کوروک همراه باشید !!!
کمک‌های پزشکی
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم ؟
درزمانی که شما یا نوزادتان نشانه یا علائم یرقان ( که در پایین گفته می‌شود ) را داشتید ، سریعاً به پزشک مراجعه کنید . ممکن است شما نیازی به درمان یرقان نداشته باشید ، اما اگر بیماری یا مشکلی در بدن ، یرقان را ایجاد کرده باشد ، شما نیازمند درمان آن هستید .
بعضی از علائم کوتاه‌مدت یرقان در بزرگسالان :
- تب
- لرز
- درد شکمی
- دیگر علائم مشابه آنفولانزا
- تغییر رنگ چشم و پوست به رنگ زرد
درمان یرقان در نوزادان و کودکان : یرقان در کوکان و نوزادان نیز رخ می‌دهد . یرقان معمولاً در نوزادان بعد از 2 هفته به‌صورت خودبه‌خودی از بین می‌رود . اما به‌هرحال ، یرقان شدید می‌تواند در درمان بعضی از نوزادان به مشکلاتی برخورد کند .
برای چک کردن یرقان ، به پوست و چشم نوزاد دقت کنید تا زردی را در آن‌ها مشاهده کنید .
اگر یرقان در کودکان و نوزادان رخ دهد ، باید سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید .
علت‌های ایجاد یرقان کدم‌اند ؟
در بزرگسالان ، بروز یرقان معمولاً نیازمند درمان است و پزشک آزمایش‌هایی جهت تأیید و تشخیص موقعیت یرقان برای شما تجویز می‌کند . این آزمایش‌ها می‌تواند شامل آزمایش خون ، سونوگرافی ، سی‌تی‌اسکن یا حتی نمونه‌برداری از کبد شود تا بتوان علت یرقان را دقیقاً پیدا کرد .
عموماً شرایط زیر باعث یرقان می‌شوند
- هپاتیت A
- هپاتیت B و C
- بیماری بوسه
- مصرف زیاد الکل
- بیماری خود ایمنی یا ژنتیکی
- سرطان کیسه صفرا
- پانکراتیک
- سنگ صفرا
- التهاب کیسه صفرا
بعضی از داروها مانند : استامینوفن ، پنی‌سیلین ، داروهای ضدبارداری خوراکی و استروئیدها نیز می‌توانند باعث ایجاد یرقان شوند .
بیماری‌های خود را درمان کنید . اگر پزشک شما بفهمد که مشکل پزشکی خاصی باعث ایجاد یرقان در شما شده است ، او می‌تواند بیماری موردنظر را درمان کند که با درمان آن یرقان شما نیز درمان می‌شود .
بگذارید تا یرقان به‌خودی‌خود از بین برود . در بیشتر موارد ، یرقان به‌خودی‌خود و بدون درمان از بین می‌رود . با پزشک خود صحبت کنید تا بهترین نوع درمان را برای شما برگزیند ، مخصوصاً اگر بیماری خاصی باعث ایجاد یرقان در شما شده باشد .
آیا خارش دارید ؟
بعضی از افراد به همراه یرقان ، خارش را نیز تجربه می‌کنند . اگر خارش باعث ناراحتی شما شد یا روی فعالیت‌های روزانه شما تأثیر گذاشت ، داروهایی مانند کلستیرامین می‌تواند علائم شمارا بهبود ببخشد . کلستیرامین با کنترل کلسترول کبد ، به شما کمک می‌کند .
عوارض این دارو شامل ناراحتی‌های شکمی ، سوءهاضمه ، حالت تهوع ، باد معده و یبوست می‌شود .
برای نوزاد خود دارو تهیه کنید ( البته توسط پزشک ) . یرقان در نوزادان بسیار شایع است ، همانند بزرگسالان ، یرقان اغلب نیاز به هیچ‌گونه درمانی ندارد . به‌هرحال ، اگر پزشک یرقان را در نوزاد شما تشخیص دهد ، ممکن است از طریق راههای زیر به درمان یرقان در شما کمک کند .
نوردرمانی ( فتوتراپی ) : با استفاده از لامپ ، باعث دفع بیلی‌روبین می‌شوند .
ایمونوگلوبولین وریدی : که می‌تواند باعث کاهش آنتی‌بادی‌ها در بچه شود .
Exchange transfusion : نوعی انتقال خون است که مقدار کمی از خونِ دارای بیلی‌روبین را رقیق می‌کند . این روش را فقط در نوزادان دارای یرقان شدید استفاده می‌کنند .
جلوگیری از یرقان
اجتناب از عفونت هپاتیت : قرار گرفتن در مقابل ویروس هپاتیت یکی از علت‌های اصلی یرقان در بزرگسالان است . تا جایی که ممکن است با رعایت مسائل بهداشتی از ویروس هپاتیت دوری‌کنید تا از یرقان گرفتن نیز به دور باشید .
نکاتی که باید بدانید :
1 – شما می‌توانید با زدن واکسن از ابتلا به هپاتیت A جلوگیری کنید .
2 – هپاتیت A درزمانی که مقدار کمی مدفوع شخص مبتلا استفاده شود گسترش پیدا می‌کند ، بنابراین در هنگام مسافرت حواستان به تغذیه خود باشد .
3 – برای هپاتیت B واکسن وجود دارد و شما می‌توانید از آن استفاده کنید .
4 – واکسنی برای هپاتیت C وجود ندارد .
5 – هپاتیت B و C از طریق خون و مایعات بدن فرد آلوده گسترش پیدا می‌کنند ، اما نه با تماس‌های عادی !!! استفاده از سرنگ آلوده و مشترک برای مواد مخدر یا تتو می‌تواند باعث ابتلا به این نوع از هپاتیت شود .
الکل مصرف نکنید . الکل برای کبد مضر بوده و با توجه به اینکه یرقان نیز از کبد نشات می‌گیرد ، پیشنهاد می‌شود به‌هیچ‌عنوان الکل مصرف نکنید .
وزن خود را در حالت ایده آل نگه‌دارید . نگه‌داشتن وزن در حالت ثابت و سالم می‌تواند باعث افزایش سلامتی کلی بدن شما شود . اما همچنین می‌تواند کبد را سالم نگه دارد و از یرقان نیز جلوگیری کند .
نگه‌داشتن بدن در وزن سالم و مصرف مواد غذایی به‌صورت بالانس می‌تواند به شما کمک کند . مواد غذایی دارای مواد مغذی زیاد ، چربی کم و حاوی کربوهیدرات کامل را انتخاب کنید .
کالری مصرفی روزانه خود را بین 1800 تا 2200 کیلوکالری تنظیم کنید ، که البته به میران تحرک شما بستگی دارد . کالری مصرفی خود را از غلات کامل ، میوه و سبزی ، لبنیات و پروتئین کم‌چرب تأمین کنید .
ورزش برای داشتن وزن و بدن سالم خیلی مهم است .
هرروز به مدت 30 دقیقه ورزش هوازی با شدت کم تا متوسط انجام دهید .
مصرف کلسترول خود را مدیریت کنید . کنترل مصرف کلسترول نه‌تنها باعث کمک به جلوگیری از یرقان می‌شود ، بلکه به نگه‌داشتن وزن مناسب نیز به شما کمک می‌کند . شما می‌توانید با رژیم غذایی سالم ، ورزش و در بعضی مواقع مصرف دارو کلسترول خود را مدیریت کنید .
فیبرهای محلول در آب ، چربی‌های سالم و مواد غذایی با امگا 3 بالا مصرف کنید تا به مدیریت کلسترول در بدن کمک کنید . مواد غذایی مانند : گوشت کم‌چرب ، لبنیات کم‌چرب ، روغن‌زیتون ، سالمون ، بادام ، جوی دو سر ، عدس و سبزیجات حاوی این 3 ماده مغذی هستند .
مصرف چربی‌های ترانس را حذف کرده یا کاهش دهید . چربی‌های ترانس باعث بالا رفتن کلسترول بد می‌شود . با محدود یا قطع مصرف مواد غذایی سرخ‌شده و مواد غذایی مانند شیرینی و شکلات می‌توانید به کنترل کلسترول خون خود بپردازید .
روزی 30 دقیقه ورزش می‌تواند به بالا بردن کلسترول خوب در بدن شما کمک کند .
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ، ترک سیگار باعث افزایش کلسترول خوب در بدن می‌شود .
حتماً حواستان باشد که کودک شما به‌اندازه کافی غذا بخورد . یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از یرقان در کودکان این است که مطمئن شوید کودک تغذیه مناسبی دارد . بنابراین مطمئن شوید که به‌اندازه کافی غذا می‌خورد .
اگر بچه شیر می‌دهید : باید روزی 8 تا 12 بار در روز به بچه شیردهید . اگر از شیر خشک استفاده می‌کنید باید 30 تا 60 میلی‌لیتر هر 2 تا 3 ساعت یک‌بار ، در هفته اول تولد به او شیردهید .