آفت دهان چیست ؟
آفت ( به انگلیسی : Aphthous stomatitis ) یک بیماری شایع دهانی است که ضایعه دردناکی در دهان ، زبان و لثه ایجاد میکند . باید بدانید که علت آفت دهان ناشناخته است . آفت دهان عموماً بین ۱۰ تا ۱۴ روز خودبهخود از بین میرود .
علتهای آفت دهان کدماند ؟
۱ – استرسهای عاطفی یا جسمانی
۲ – ناراحتی و عصبی بودن پیش از عادت ماهانه
۳ – آسیب به مخاط دهان : فشار دندان مصنوعی ، غذای داغ ، محکم مسواک زدن یا دندانپزشکی
۴ – کمبود آهن ، اسیدفولیک و ویتامین B2
۵ – تحریک شدن توسط خوراکیها
البته باید بدانید که دلیل مشخصی برای آفت ثابت نشده است ولی عوامل زیر نیز در آن دخیل هستند :
۱ – وراثت
۲ – استرس
۳ – خستگی
۴ – بیماری
۵ – گاز گرفتن
۶ – تغییرات هورمونی
۷ – قاعدگی
۸ – کاهش وزن شدید
۹ – حساسیتهای غذایی
۱۰ – ماده کف کننده داخل خمیردندان
۱۱ – کمبود ویتامین B12
آفت دهان در بعضی از مواقع بروز میکنند و ممکن است درد شدیدی داشته باشند . بههرحال بسیاری از روشهای ساده وجود دارند که بهسادگی میتوانید آفت دهان را از بین ببرید که به همگی آنها اشاره میکنیم ، با سایت کوروک همراه باشید !!!
درمانهای خانگی
دهان خود را با آبنمک آبکشی نمایید . ۱ یا ۲ قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید . محلول را در دهان خود بچرخانید ، سپس آن را تف کنید .
چند بار در روز این کار را تکرار کنید ، عموماً بعد از غذا و قبل از خوابیدن این کار را انجام دهید .
دهانشویه جوششیرین را امتحان کنید . جوششیرین یک جایگزین بهجای آبنمک است . ۱ قاشق چایخوری جوششیرین را در نصف فنجان آب گرم حل کنید . همانند آبنمک از آن استفاده کرده و دهان خود را آبکشی نمایید .
با دهانشویه ملایم ، دهان را آبکشی نمایید . آبکشی دهان با دهانشویه میتواند به از بین بردن باکتریها کمک کند و درد آفت را کاهش دهد . هرگونه دهانشویهای میتواند برای شما مؤثر باشد . در صبح و شب دهانشویه را در دهان بچرخانید ، البته بعد از ناهار هم میتوانید این کار را انجام دهید . هیچوقت دهانشویه را قورت ندهید .
در بعضی از موارد ، ضدعفونیکنندهها ( که شامل دهانشویهها نیز میشود ) میتوانند باعث بدتر شدن آفت دهان شوند . اگر دهانشویه باعث تحریک شدن یا درد شد ، استفاده آن را تا زمانی که آفت دهانتان خوب شود ، قطع کنید . همچنین میتوانید از دهانشویههای بدون الکل نیز استفاده کنید .
شیر منیزیم ( منیزیم هیدروکسید ) استفاده کنید . میتوانید از داروخانه شیر منیزیم را تهیه کنید . روزی چند بار با گوش پاککن ، شیر منیزیم روی آفت بزنید . این کار باعث تسکین دادن درد و سرعت بخشیدن به بهبودی آفت میشود .
از آباکسیژنه کمک بگیرید . بهاندازه مساوی آباکسیژنه ۳% و آب را با یکدیگر مخلوطکنید . حواستان باشد که شما نیاز به مقداری کمی از این مخلوط را دارید . گوش پاککن را در محلول فرو برده و روی آفت بزنید و آفت را تمیز کنید . سپس سر دیگر گوش پاککن را به محلول آغشته کرده و به مدت چند ثانیه روی آفت دهان نگهدارید . این کار را صبح و شب انجام دهید .
محلول را قورت ندهید ، فقط گوش پاککن را نمدار کرده و استفاده کنید .
مقداری عسل روی آفت بزنید . مقدار کمی عسل خالص روی آفت بزنید . این کار به کاهش درد و التهاب کمک میکند . اولازهمه با گوش پاککن آفت و محل را تمیز کنید ، سپس با گوش پاککن تمیز دیگری روی آفت عسل بزنید .
هر نوع عسلی میتواند به شما کمک کند ، زیرا عسل توانایی مبارزه با باکتریها را دارد ، اما در صورت امکان از عسل مانوکا استفاده کنید .
خودتان دهانشویه گیاهی درست کنید !!! مقدار مساوی از دمکرده مریمگلی ، بابونه و آب را با یکدیگر مخلوطکنید . روزی ۴ تا ۵ بار از این دهانشویه استفاده کنید .
بعضی از افراد دریافتهاند که این دهانشویه میتواند درد آفت را کاهش دهد ، هرچند تحقیقات زیادی در این زمینه صورت نگرفته است .
آبمیوههای سودمند برای آفت دهان کدماند ؟
بعضی از افراد دریافتهاند که آب هویج ، کرفس و گرمک به بهبودی آفت دهان کمک میکند ، هرچند مطالعاتی در این زمینه صورت نگرفته است .
میتوانید از آب خالص آنها استفاده کرده یا از مخلوط آنها در اسموتی استفاده کنید .
کاهش درد و سرعت دادن به بهبودی
تکهای یخ بمکید . یخ میتواند ورم را کاهش داده و با بیحس کردن محل ، درد آفت را کم کند . در صورت امکان ، یخ را با استفاده از زبانتان ، مستقیماً روی آفت نگهدارید تا کاملاً آب شود .
درصورتیکه استفاده از یخ به هر دلیل مقدر نبود ، حداقل آب یخ در طول روز بنوشید . بگذارید آب یخ روی زبانتان بماند و آن را روی محلی که متورم شده است ببرید .
از مواد غذایی اسیدی و تند دوریکنید . مواد غذایی تند ، اسیدی و غذاهای ساینده میتوانند باعث تحریک کردن آفت دهان شوند . مصرف آنها باعث ایجاد درد و به تأخیر انداختن بهبودی آفت میشود .
مواد غذایی ساده و نرم بخورید تا به بهبودی آفت دهان کمک کنید .
از مصرف نوشابه ، مرکبات ، مواد غذایی سفت ( مثل نان تست ) و هر چیزی که نمک و فلفل زیادی دارد خودداری نمایید .
با ملایمت مسواک بزنید . مسواک باعث سابیدن دهان شما میشود و درواقع باعث سابیدن آفت نیز خواهد شد و میتواند باعث آسیب رساندن به آفت شود . سعی کنید از محکم مسواک زدن پرهیز کنید و با مسواک نرم ، مسواک بزنید و تا جاییکه میتوانید مسواک را روی آفت دهان نزنید .
تا زمان بهبودی آفت دهان از خمیردندان مخصوص دندانهای حساس استفاده کنید .
از مسکنهای بدون نیاز به نسخه استفاده کنید . اگر نمیتوانید از شر آفت دهان بهسرعت خلاص شوید و مقداری اذیت میشوید ، میتوانید برای داشتن احساس بهتر از مسکنهای بدون نیاز به نسخه مانند ایبوپروفن یا ژلهای بیحسکننده استفاده کنید . اینگونه مسکنها در داروخانهها موجود هستند .
اگر هرگونه مریضیای دارید یا دارو مصرف میکنید ، قبل از مصرف مسکن با داروساز صحبت کنید ، زیرا بعضی از داروها تداخل دارویی دارند .
هشدار : افراد زیر ۱۶ سال نباید آسپرین مصرف کنند ، هیچوقت به کودکان آسپرین ندهید .
آبنبات حاوی زینک استفاده کنید . این آبنباتها را میتوانید از داروخانهها تهیه کنید . درست است که ثابت نشده این روش مفید است ، اما بعضی از افراد آن را برای کاهش درد و سرعت بخشیدن به درمان آفت مفید میدانند . طبق دستورالعمل گفتهشده روی بسته آن را مصرف کنید .
مکملهای ویتامینی را امتحان کنید . ویتامینهای B و C ممکن است باعث کمک به درمان آفت دهان شوند ، البته تأیید آن نیازمند مطالعات بیشتری است . میتوانید مکمل ویتامینی را از داروخانه تهیهکرده و استفاده کنید ، البته بهتر است قبل از شروع به مصرف با داروساز یا پزشک خود مشورت کنید . حتماً به میزان توصیهشده روی بستهبندی مصرف کنید و دز مصرفی را بالا نبرید .
مکمل لیزین مصرف کنید . لیزین یک آمینواسید است که توانایی کمک به درمان آفت دهان را دارد ، هرچند تأیید آن نیازمند تحقیقات بیشتری است . از پزشک یا داروساز خود سؤال کنید که با توجه به وضعیت سلامتی و داروهای مصرفی خود ، مصرف لیزین برای شما مشکلی نداشته باشد .
اکیناشه ( سرخارگل ) مصرف کنید . سرخارگل گیاهی است که میتوان آن را در قالب قرص گیاهی از داروخانه تهیه کرد . با توجه به که این گیاه روی سیستم ایمنی بدن تأثیر میگذارد ، ممکن است باعث بهبود آفت دهان شود .
با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید تا مصرف آن برای شما مشکلی نداشته باشد .
درمانهای تخصصی
اگر آفت دهان بزرگ یا خیلی دردناک بود به پزشک مراجعه کنید . بیشتر آفتهای کوچک بهخودیخود بعد از ۱ تا ۲ هفته خوب میشوند . اما اگر آفتهای شما مشکلات زیر را داشتند به پزشک مراجعه کنید :
- آفتها زیاد بودند
- خیلی بزرگ بودند
- درد شدید داشتند
- بعد از ۳ هفته درمان نشدند
- گسترش پیدا کرد
- آفت همراه با تب داشتید
پزشک یا دندانپزشک میتواند به درمان آفت دهان به شما کمک کند ، شاید آبسه دندان یا نوعی سرطان نادر دهانی باشد .
داروهای مسکن موضعی بگیرید . بعضی از مسکنها را میتوان بدون نیاز به نسخه تهیه کرد ، اما بعضی از آنها فقط با نسخه پزشک قابل تهیه هستند . بهتر است با داروساز یا پزشک خود مشورت کنید و ببینید که کدامیک از محصولات مانند : کرم ، خمیر ، پماد ، مایع یا ژل مناسب شما است و میتواند درد را کاهش دهد و درمان را سرعت ببخشد .
بعضی از مسکنهای موضعی :
- فلوسینونید
- بنزوکائین
- آباکسیژنه
از پزشک خود درخواست دهانشویه تجویزی کنید . اگر دارای چند آفت دهان هستید ، استفاده از دهانشویه ممکن است بهتر از دیگر محصولات و روشها باشد . از پزشک خود درخواست دهانشویه حاوی دگزامتازون یا لیدوکائین کنید . هر دو ماده گفتهشده باعث کاهش درد میشوند ، البته دگزامتازون میتواند التهاب را نیز کاهش دهد .
داروهای ضد آفت کدماند ؟
درصورتیکه آفت شما با درمانهای گفتهشده درمان نشود ، ممکن است شما نیاز به مصرف داروهای خوراکی داشته باشید . ممکن است پزشک شما داروهایی مانند سوکرالفیت یا کلشیسین برای شما تجویز کند .
پزشک شما ممکن است برای شما کورتیکواستروئید خوراکی نیز تجویز کند ، البته اگر آفت دهان شدید داشته باشید و بهبود نیافته باشد . این داروها دارای عوارض متعددی هستند بنابراین اگر باردار هستید ، بچه شیر میدهید یا مشکل سیستم ایمنی بدن دارید ، بهتر است نوع دیگری از درمان را دنبال کنید .
ممکن است نیاز به سوزاندن آفت داشته باشید . ممکن است پزشک شما آفت را با مواد شیمیایی یا دیگر وسایل بسوزاند . این کار باعث از بین بردن بافت آسیبدیده شده و ممکن است درد را کاهش داده و پروسه درمان را سریعتر کند . از پزشک یا دندانپزشک خود درباره اینکه این روش مناسب شما است یا خیر سؤال کنید .
برای پیشگیری از آفت چه کنیم ؟
اگر دچار کمبود مواد مغذی باشید ، ممکن است آفت دهان شما دوباره بازگردد . با پزشک خود در مورد مصرف فولات ، ویتامین B12 ، زینک ، آهن و دیگر ویتامینها صحبت کنید . ممکن است مصرف موارد گفتهشده باعث جلوگیری از بروز آفت دهان در آینده شود .
ممکن است پزشک شما برای تشخیص کمبود مواد مغذی شما ، برای شما آزمایش خون تجویز کند .
نکات مهم
۱ – اگر آفت دهان شما با دیگر بیماریها مرتبط باشد ، شما نیازمند درمان دیگر بیماریها هستید تا آفت دهان دوباره رخ ندهد .
۲ – آفت دهان همانند تبخال نیست . تبخال توسط ویروس هرپس به وجود میآید اما آفت دهان اینگونه نیست .
۳ – شما میتوانید با ترکیب آبلیمو و عسل نیز به جنگ آفت دهان بروید . عسل و آبلیمو را مخلوطکنید و بهوسیله گوش پاککن یا دست تمیز آن را روی آفت بزنید . همچنین شما میتوانید فقط از آبلیمو و بدون عسل نیز استفاده کنید . این درمان اینگونه بهتر بوده و سریعتر عمل میکند .
۴ – در طب سنتی استفاده از رب انار بهصورت دهانشویه برای درمان آفت استفاده میشود .
با مایع دستشویی دهنتونو بشورید و کاملا اب بکشید بعد از مسواک شاید خنده دار باشه ولی من از این بیشتر از تموم راه ها مثل افتین ژل دهان شویه و… نتیجه دیدم سریع دردشو میندازه تو ۲۴تا ۴۸ ساعت هم درمان میکنه هرشب بعد مسواک این کارو بکنید