با خوردن غذاهای داغ مثل پیتزای داغ یا مخصوصاً چای و قهوه‌ای که سرد نشده است ، به‌سادگی ممکن است زبان شما بسوزد . خوشبختانه راههای زیادی برای درمان سوختگی زبان وجود دارد که می‌توانید در خانه و به‌سادگی از آن‌ها استفاده کنید .
به‌هرحال اگر سوختگی زبان ادامه داشت و بعد از درمان‌های خانگی خوب نشد ، باید به پزشک مراجعه کنید .
درمان‌های خانگی سوختگی زبان
تکه‌ای یخ یا بستنی یخی بمکید . یکی از راههای بسیار واضح برای آرام کردن سوختگی زبان ، خنثی کردن گرما با سرما است ، بنابراین تکه‌ای یخ یا بستنی یخی بمکید ، حتی استفاده از نوشیدنی‌های خنک نیز می‌تواند کمک کند .
ماست بخورید . ماست یکی از بهترین درمان‌ها برای سوختگی زبان است ، زیرا بسیار خنک‌کننده و آرام‌بخش است . سریعاً بعد از سوختگی زبان 1 قاشق‌ِپر ماست در دهان و روی محل سوختگی زبان بگذارید . بگذارید چند ثانیه بماند سپس ماست را قورت دهید .
پیشنهاد می‌شود که ماست یونانی و طبیعی استفاده کنید ، اما هر نوع ماستی می‌تواند مؤثر باشد . همچنین می‌توانید یک لیوان شیر سرد نیز بنوشید .
روی زبان خود شکر بپاشید . یک از درمان‌های منحصربه‌فرد برای درمان سوختگی زبان پاشیدن مقداری شکر روی محل سوختگی است . بعد از پاشیدن شکر ؛ بگذارید تا کاملا حل شود ( حداقل 1 دقیقه ) تا از بین رفتن درد را شاهد باشید . با این روش هرگونه دردی به‌سرعت فروکش خواهد کرد !!!
یک قاشق پر عسل بخورید . عسل یک ماده طبیعی تسکین‌دهنده است که می‌توان از آن برای سوختگی زبان استفاده کرد . مصرف بیشتر از 1 قاشق عسل ضروری نیست .
به‌سادگی یک قاشق عسل روی زبانتان بگذارید و بگذارید تا مقداری بماند ، سپس آن را قورت دهید .
حواستان باشد که شما هیچ‌وقت نباید به کودکان زیر 1 سال عسل بدهید ، زیرا می‌تواند باعث مسمومیت غذایی حاد شده و حتی منجر به مرگ نیز بشود .
آبکشی با آب‌نمک را امتحان کنید . آب‌نمک می‌تواند سوختگی را تسکین دهد ، همچنین می‌تواند از ایجاد عفونت نیز به‌صورت همزمان جلوگیری کند . یک قاشق چایخوری نمک را در یک استکان آب حل کنید ، آب‌نمک را در دهان خود به مدت 1 تا 2 دقیقه بچرخانید ، سپس آن را تف کنید .
از ویتامین E کمک بگیرید . روغن ویتامین E می‌تواند به تسکین دادن سوختگی زبان کمک کند و پروسه بهبودی آن را سرعت ببخشد . ویتامین E این کار را با کمک به بازسازی بافت زبان انجام می‌دهد .
به‌سادگی یک عدد کپسول از این ویتامین را با دز 1000 iu بازکرده و روغن داخل آن را روی قسمتی از زبان که سوخته است قرار دهید .
از دهان خود نفس بکشید . این کار ساده اما کارآمد است . به‌سادگی به‌جای تنفس از طریق بینی از دهان خود نفس بکشید ، این کار می‌تواند باعث تسکین دادن زبان شود . با این کار هوای خنک در هنگام تنفس از روی زبان شما گذشته و باعث خنک کردن آن می‌شود .
از مصرف مواد غذایی شور و اسیدی اجتناب کنید . تا زمان بهبودی کامل سوختگی زبان ، از مواد غذایی اسیدی مانند گوجه ، مرکبات و سرکه دوری‌کنید . اگر واقعاً نیاز به مصرف مواد گفته شده دارید ، آب پرتغال خنک بنوشید .
همچنین از مصرف مواد غذایی شور مانند : چیپس و مواد غذایی تند مانند سس تند نیز دوری‌کنید ، زیرا این مواد نیز باعث تحریک کردن محل سوختگی می‌شوند .
از آلوئه ورا کمک بگیرید . گیاه آلوئه ورا یکی از درمان‌های طبیعی و پرطرفدار برای تسکین دادن و درمان سوختگی است . مقدار کمی ژل آلوئه ورا ( ژل طبیعی نه کرم یا انواع دیگر ) را مستقیم روی محل سوختگی زبان بگذارید . باید بدانید که مزه آن خیلی خوب نیست !!!
البته می‌توانید بگذارید ژل آلوئه ورا یخ بزند ، سپس آن را بمکید .
کاهش درد سوختگی زبان
آب‌نبات سرماخوردگی و گلودرد بمکید . به دنبال آب‌نبات‌هایی باشید که دارای بنزوکائین ، منتول ( نعنا ) یا فنول باشند . تمامی این ترکیبات بی‌حس‌کننده موضعی هستند و می‌توانند زبان را بی‌حس کرده و به کاهش درد کمک کنند . همچنین استفاده دهان‌شویه‌های دارای این ترکیبات نیز می‌تواند به شما کمک کند تا زبان را بی‌حس کنید .
آدامس ( منتول ) نعنایی بجوید . جویدن آدامس دارای منتول می‌تواند به فعال کردن گیرنده‌های سرما در روی زبان کمک کند ، که با این کار زبان شما احساس سرما و خوبی خواهد داشت . نعنای فلفلی و نعنای دشتی هر دو دارای مشتقات منتول هستند .
مسکن مصرف کنید . اگر زبانتان خیلی درد می‌کند ، از مسکن‌های بدون نیاز به نسخه مانند : استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید . این کار به کاهش درد و ورم کمک می‌کند .
از پماد و کرم سوختگی روی زبان استفاده نکنید . بیشتر کرم‌ها و پمادهای سوختگی برای استفاده موضعی ساخته‌شده‌اند ، بنابراین شما نباید از آن‌ها روی زبان استفاده کنید ، زیرا ممکن است دارای ترکیباتی باشند که در صورت خوردن سمی به بدن وارد شود .
فقط کرم‌ها و پمادهایی که مخصوص استفاده در دهان است را می‌توانید استفاده کنید .
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم ؟
اگر سوختگی زبان شما بیش از 7 روز دردناک و متورم ماند ، پیشنهاد می‌کنیم که به پزشک مراجعه کنید . پزشک ممکن است مسکنی قوی یا دارویی برای بهبودی سریع‌تر برای شما تجویز کند .
اگر احساس سوختگی زبان به‌خودی‌خود به وجود آمده و ربطی به سوختگیه فیزیکی با نوشیدنی یا غذای داغ ندارد ، ممکن است شما به سندرم سوزش زبان ( Burning mouth syndrome ) مبتلا شده باشید ، این موقعیت می‌تواند بسیار دردناک باشد و دیگر نقاط دهان را نیز تحت تأثیر قرار دهد . درصورتی‌که مشکوک به داشتن سندرم سوزش زبان هستید ، بهتر است سریعاً به پزشک مراجعه کنید .
کاهش سوزش زبان ناشی از مصرف مواد غذایی تند
1 – شیر بنوشید . اگر زبانتان از مصرف فلفل و دیگر مواد تند آتش‌گرفته است ، یک لیوان شیر بنوشید . پروتئین موجود در شیر به بیرون کشیدن کپسایسین ( ترکیب مولکولیه مسئول حس تندی ، از گیرنده‌های روی زبان شما ) می‌شود . اگر نمی‌توانید یا نمی‌خواهید شیر مصرف کنید ، از دیگر لبنیات مانند ماست یا خامه‌ترش کمک بگیرید .
2 – شکلات بخورید . شکلات دارای مقدار زیادی چربی است ، که به از میان بردن کپسایسین موجود در دهان کمک می‌کند . می‌توانید از شیرکاکائو استفاده کنید ، زیرا هم چربی و هم شیر با سوزش زبان و دهان شما می‌جنگند .
3 – تکه‌ای نان بجوید . نان می‌تواند مانند اسفنج کپسایسین را خیسانده و دهان شمارا کمی خنک کند .
4 – یک قاشق چایخوری شکر بخورید . شکر می‌تواند به جذب بعضی از روغن‌های تند کمک کرده و احساس مورمور شدن و سوزش که بعد از خوردن غذای تند به وجود می‌آید را تسکین دهد . همچنین می‌توانید بجای شکر از عسل استفاده کنید .
نکات مهم
1 – قبل از خوردن چیزی ، زبان خود را بی‌حس نکنید ، زیرا ممکن است باعث گاز گرفتن تصادفی آن شوید . گاز گرفتن بعد از سوختگی زبان می‌تواند تحریک شدن زبان را بیشتر کند .
2 – مقداری شکر قهوه‌ای روی یخ بریزید و سریعاً آن را روی سوختگی زبان قرار دهید .
3 – می‌توانید میخک را در دهانتان گذاشته تا زبان شما مقداری بی‌حس شود .
4 – یخ و آدامس نعنایی را باهم درون دهانتان قرار دهید .
5 – برای تسکین درد زبان ، مواد غذایی خنک بخورید یا بنوشید . به‌عنوان‌مثال بستنی بخورید و/یا آب سرد بنوشید .
هشدارها
1 – همیشه قبل از قرار دادن یخ روی زبان ، یخ و زبان را مقداری نمدار کنید . هیچ‌وقت یخ را مستقیماً روی زبان سوخته نگذارید ، زیرا ممکن است به زبان شما چسبیده و درد را بیشتر کند .
2 – یکی از درمان‌های شایع برای سوختگی زبان ؛ عسل است ، اما حواستان باشد هیچ‌وقت به کودکان زیر 12 ماه عسل ندهید .
3 – از کرم‌های سوختی روی سوختگی داخل دهان استفاده نکنید . بیشتر کرم‌ها برای استفاده بر روی پوست تولیدشده‌اند و نمی‌توان از آن‌ها در دهان و روی زبان استفاده کرد ، زیرا ممکن است شمارا مریض کنند و مرگبار باشند .
4 – آسیب‌های جدی را در خانه درمان نکنید و برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید .
5 – در استفاده از کرم‌ها و بی‌حس‌کننده ها زیاده‌روی نکنید ، زیرا ممکن است گلوی خود را بی‌حس کرده و تراوشات دهان و محتویات معده را در ریه فروببرید .