سندرم رینود چیست ؟
سندروم رینود، زمانی اتفاق می‌افتد که رگ‌های خونی انگشتان دست‌وپاهای شما نسبت به تغییر دما شدیداً واکنش داده تا جایی که به‌شدت احساس سوزن سوزن شدن می‌کنید. این عارضه در اثر یک بیماری زمینه‌ای اتفاق می‌افتد که بافت همبند بدن شما را مورد هدف قرار می‌دهد. شما می‌توانید با گرم نگه‌داشتن بدن خود، کاهش استرس‌های روزانه و متعادل کردن سبک زندگی، برخی از انواع سندروم رینود را به‌صورت خانگی مداوا کرده و جریان خون را بهبود ببخشید. اگر در اثر یک بیماری زمینه‌ای مبتلابه این سندروم شده‌اید، بایستی آن را درمان کرده تا علائم این سندروم به‌طور کامل تسکین یابند.
کنترل علائم سندروم رینود
در مورد علائم بیماری خود با پزشک مشورت کنید. تنها پزشک می‌تواند این سندروم را به‌خوبی تشخیص دهد. اگر نسبت به مبتلا شدن به سندروم رینود مشکوک هستید، به پزشک خود مراجعه کنید. آن‌ها معاینات فیزیکی را انجام داده و در مورد علائم زیر از شما سؤال خواهند پرسید:
1 – سرد شدن انگشتان دست‌وپا
2 – سفید یا آبی شدن پوست در اثر سرما یا استرس
3 – احساس بی‌حسی در اندام‌های خود
4 – احساس سوزن شدن، گزش یا درد هنگام گرم شدن یا بلافاصله بعد از مواجهه با یک شرایط استرس‌زا
هنگام مواجه‌شدن با علائم، دستان و پاهای خود را گرم کنید. گرم کردن دستان و پاها و گرم نگه‌داشتن آن‌ها، بهترین شیوه برای مدیریت سندروم رینود است. اگر شدت علائم شما خفیف تا متوسط است، اندام‌های خود را به کمک وان آب گرم یا دوش، گرم کنید. سپس لباس‌های گرم مانند جوراب و دستکش بپوشید.
در هوای سرد، بدن خود را با پوشیدن چند لباس، گرم نگه‌دارید. لباس‌هایی از جنس ابریشم، پشم یا پلی‌پروپیلن بپوشید، زیرا گرمای بدن شما را حفظ می‌کنند.
محیط اطراف خود را گرم نگه‌دارید. ازآنجایی‌که سرما یک عامل شایع تحریک‌کننده سندروم رینود است، برای کاهش علائم آن، گرم نگه‌داشتن محیط اطراف خود امری ضروری است. از تهویه کننده‌های هوا کمتر استفاده کرده و در ماه‌های سرد، دستگاه‌های گرمایشی را روشن کنید. در زمستان، قبل از اینکه سوار ماشین خود شوید، ابتدا آن را گرم کنید و کمتر در هوای سرد قرار بگیرید.
زمانی که می‌خواهید غذاهای فریز شده را از فریزر دربیاورید، از دستکش استفاده کنید تا از بروز علائم شدید این سندروم جلوگیری کنید.
در معرض شرایط استرس‌زا قرار نگیرید. علاوه بر سرما، استرس عامل شایع تحریک‌کننده دیگری در رابطه با سندروم رینود است. اگر با عوامل استرس‌زا مواجه شده‌اید تا حد ممکن، خود را از این شرایط دور کنید.
اگر نمی‌توانید کاملاً از این شرایط رهایی یابید، 5 تا 10 دقیقه استراحت کنید. از این زمان برای انجام کمی پیاده‌روی، آرام کردن ذهن و تسکین علائم استفاده کنید.
از روش‌های مدیریت استرس برای کاهش علائم خود استفاده کنید. برای افرادی که در اثر استرس دچار علائم سندروم رینود می‌شوند، استفاده از روش‌های ساده، اما معتبر مدیریت استرس، امری ضروری خواهد بود. این راهکارها، زمانی که با شرایط استرس‌آوری روبرو می‌شوید و نمی‌توانید از آن رهایی یابید، به کاهش علائم شما کمک خواهند کرد. دو روش معتبر که می‌توانید هرجایی از آن‌ها استفاده کنید عبارت‌اند از:
نفس عمیق. نفس عمیق بکشید و هنگام دم تا عدد 3 بشمارید. به مدت 2 ثانیه، نفس خود را نگه‌دارید، سپس به مدت 3 ثانیه، به‌طور کامل عمل بازدم را انجام دهید. تا جایی که نیاز است این کار را تکرار کنید.
شل کردن پیش‌رونده عضلات. هریک از عضلات خود را به‌آرامی منقبض و سپس شل کنید. از پاهای خود شروع کرده و سپس به سمت ران ها، شکم، قفسه سینه، بازوها، دستان، شانه‌ها، گردن و درنهایت صورت خود پیش روید.
متعادل کردن سبک زندگی
به‌طور روزانه، حداقل به مدت 30 دقیقه ورزش کنید. ورزش کردن به بهبود یافتن جریان خون کمک کرده و موجب کاهش علائم سندروم رینود می‌شود. سعی کنید حداقل 5 روز در هفته و دست‌کم به مدت 30 دقیقه، ورزش‌های قلبی عروقی انجام دهید.
در صورت امکان، ورزش‌های شما باید نسبتاً شدید باشد. این بدان معناست که شما بایستی بتوانید حین ورزش صحبت کنید، اما به‌سختی.
اگر قادر به انجام ورزش‌های نسبتاً شدید نیستید، همچنان سعی کنید پیاده‌روی کرده یا فعالیت‌های آرام تا متوسط را انجام دهید. انجام دادن ورزش‌های آرام بهتر از انجام ندادن آن‌هاست.
رژیم غذایی سالم و متعادلی داشته باشید. نوعی رژیم غذایی را برای خود در نظر بگیرید که متشکل از 45 تا 65% کربوهیدرات، 10 تا 35% پروتئین و 20 تا 35% چربی باشد. حتماً از میوه‌جات، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های کم‌چربی استفاده کنید. سعی کنید مصرف قندهای فراوری‌شده، کربوهیدرات‌ها، لبنیات، گوشت‌های قرمز و روغن‌های ترا ریخته را کاهش دهید.
منابع غنی از پروتئین‌های کم‌چربی شامل غذاهای دریایی، گوشت سفید پرندگان اهلی، تخم‌مرغ، انواع لوبیا و سویا هستند.
تا حد امکان، مصرف الکل و کافئین را کاهش دهید.
سیگار کشیدن را ترک کنید. سیگار کشیدن جریان خون را با مشکل مواجه می‌کند. اگر شما مرتباً سیگار می‌کشید، ترک کردن آن به کاهش دفعات و شدت علائم سندروم رینود، کمک خواهد کرد. برای شروعی دوباره، به دنبال برنامه‌های کمک به ترک سیگار و گروه‌های حمایتی در محل زندگی خود باشید.
اگر در محل کار خود از دستگاه‌های ویبره دار (ارتعاشی) استفاده می‌کنید، روش‌های جایگزین دیگر را بکار گیرید. دستگاه‌هایی مانند پیچ‌گوشتی‌های برقی، جک همر، همزن‌های برقی یا هر آنچه ویبره دارد می‌تواند علائم سندروم رینود را تشدید کند. اگر اخیراً به خاطر کارتان مرتباً ازاین‌گونه دستگاه‌ها استفاده کرده‌اید، از کارفرمای خود بخواهید دستگاه دیگری را جایگزین کند تا کمتر در معرض ارتعاشات قرار بگیرید.
کمک گرفتن از درمان‌های پزشکی
در مورد تنظیم داروهای خود با پزشک مشورت کنید. برخی از داروها می‌توانند موجب بروز یا تشدید شدن علائم سندروم رینود شوند. اگر با مصرف داروهای تجویزشده متوجه تشدید شدن علائم بیماری خود شده‌اید، از پزشک خود بخواهید دوز داروهای شما را تنظیم کرده یا داروی دیگری را جایگزین کند. داروهای مرتبط با علائم رینود شامل این موارد هستند:
1 – داروهای سردرد که حاوی ارگوتامین باشند.
2 – داروهای سرطان مانند سیس پلاتین یا وین بلاستین
3 – مسدودکننده‌های بتا
4 – قرص‌های جلوگیری از بارداری
5 – داروهای بدون نسخه سرماخوردگی و آلرژی که حاوی سودوافدرین باشند
تشخیص دهید که آیا مبتلابه رینود اولیه یا ثانویه هستید یا خیر؟ برای تشخیص اینکه مبتلابه مرحله اول یا دوم سندروم رینود هستید، پزشک شما ممکن است کاپیلاروسکوپی برش ناخن را انجام دهد. در طول این آزمایش، پزشک برای بررسی بزرگ شدن یا تغییر شکل مویرگ‌ها، پوست زیر بستر ناخن شما را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند. اگر در فاز دوم سندروم رینود باشید، پزشک شما بایستی بیماری زمینه‌ای را درمان کرده تا علائم به‌طور کامل تسکین یابند.
مرحله اول سندروم رینود، شایع‌ترین شکل این بیماری است. این فرم از بیماری، عارضه‌ای است که وقوع آن وابسته به ابتلا به بیماری دیگری نیست. مرحله اول رینود، به‌خودی‌خود درمان می‌شود.
رینود ثانویه زمانی است که رینود به‌عنوان علامت یک بیماری زمینه‌ای بروز می‌کند. رینود ثانویه، اغلب در افراد بالای 40 سال دیده می‌شود و علائم شدیدتری نسبت به رینود اولیه دارد.
آزمایشات خون مربوط به رینود ثانویه را به‌طور کامل انجام دهید. اگر پزشک شما مشکوک به رینود ثانویه باشد، ممکن است آزمایشات دیگری را نیز برای شما در نظر بگیرد. به‌طورکلی، این آزمایشات یک سری آزمایشات خون بوده که شامل تست آنتی بادی علیه هسته (ANA) و تست رسوب گلبول‌های قرمز خون (ESR) است. علل شایع به وجود آورنده رینود ثانویه عبارت‌اند از:
1 – بیماری‌های بافت همبند مانند لوپوس، اسکلرودرما و آرتریت روماتوئید
2 – بیماری‌های شریانی مانند فشارخون اولیه ریوی و تصلب شرایین
3 – سندروم تونل کارپال
4 – جراحات دست‌وپا
5 – مواجه‌شدن با حرکات یا ارتعاشات تکرار شوند
هر درمانی که به شما داده‌شده است را دنبال کنید. اگر مبتلابه رینود اولیه هستید، درمان می‌تواند به‌سادگی خشک نگه‌داشتن دست‌وپاها، مدیریت استرس و انجام ورزش‌های منظم باشد. برای درمان رینود ثانویه، داروهای فشارخون یا کرم‌های موضعی برایتان تجویز خواهد شد.
در بدترین حالت، ممکن است پزشکان برای کاهش میزان باز و بسته شدن رگ‌های خونی، عمل جراحی انجام داده و یا مسدودکننده‌های عصبی تزریق خواهند کرد.
هشدارها
1 – درصورتی‌که علائم شما به حدی شدید است که بر عملکردهای روزمره شما تأثیر گذاشته و یا در حال بدتر شدن هستند، سریعاً به پزشک خود مراجعه کنید.
2 – تعداد افرادی که مبتلابه رینود اولیه مبتلا می‌شوند یک نفر در ده نفر است درحالی‌که یک نفر در صد نفر مبتلابه رینود ثانویه در طول زندگی خود می‌شود.