آیا تاب حال دچار گرفتگی گوش در هواپیما یا ماشین شده‌اید؟
این عارضه بسیار ناراحت‌کننده است و تغییرات فشار هوا در طول پرواز، نیرویی را به گوش داخلی وارد می‌کند که منجر به تق‌تق‌های دردناک گوش می‌شود. این اتفاق زمانی می‌افتد که هواپیما در حال اوج گرفتن یا فرود آمدن باشد و همچنین زمانی که غواصی می‌کنید آن را تجربه خواهید کرد. خوشبختانه، روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانید از گرفتگی گوش جلوگیری کنید و به کودکان خود کمک کنید تا احساس راحتی بیشتری داشته باشند.
باز کردن گوش
علائم آن را بشناسید. زمانی که فشار هوای اطراف شما تغییر می‌کند، برای مثال زمانی که با هواپیما پرواز می‌کنید، به یک ارتفاع بالا صعود کرده یا فرود می‌آیید یا غواصی می‌کنید، فشار حفره داخل گوش شما نیز با آن تغییر می‌کند. زمانی که تغییر فشار ناگهانی است، همیشه فشار داخل گوش نیز به همان سرعت تغییر نمی‌کند. به تفاوت بین فشار داخل حفره گوش و محیط اطراف، باروتروما گفته می‌شود که علائم ناراحت‌کننده و دردناکی مانند موارد زیر دارد:
1 – درد و ناراحتی در گوش
2 – احساس پرشدگی یا فشار در داخل گوش
3 – زنگ زدن گوش (عارضه تینیتوس)
4 – تغییر در حس شنوایی، بیشتر زمانی که در آب غوطه‌ور هستید و صداها گنگ هستند
5 – در موارد شدید، از دست دادن شنوایی، خونریزی و استفراغ
خمیازه و بلعیدن. برای جلوگیری از تق‌تق‌های ناراحت‌کننده و دردناک گوش، بایستی مانع از به وجود آمدن اختلاف فشار شوید. شما می‌توانید با خمیازه کشیدن و بلعیدن، لوله‌های استاش داخل گوش‌های خود را بازکنید و فشار داخل گوش‌های خود را با فشار اتاق یکی کنید.
شما همچنین می‌توانید با جویدن آدامس، مکیدن آب‌نبات یا یک نوشیدنی به عمل بلع خود کمک کنید، تمامی این کار ها موجب عمل بلعیدن می‌شوند.
فشار متقابل ایجاد کنید. شما می‌توانید این کار را با یک تمرین ساده انجام دهید: چشمان خود را ببندید، بینی خود را بگیرید و به‌آرامی دهان خود را باد کنید. هوا راهی برای خارج شدن ندارد، بنابراین بر لوله‌های استاش نیرو وارد می‌کند که فشار را از بین می‌برد.
هنگام انجام این تمرین، دهان خود را با فشار باد نکنید، در غیر این صورت بسیار دردناک بوده و می‌تواند به پرده‌های گوش شما آسیب وارد کند. شدت این کار باید تا حدی باشد که کمی به گوش‌هایتان فشار وارد کند.
این تمرین را چندین بار انجام دهید، خصوصاً زمان صعود یا فرود هواپیما.
از گوش‌گیرهای فیلتر دار استفاده کنید. این گوشی‌ها خصوصاً بدین منظور طراحی‌شده‌اند که هنگام صعود یا فرود هواپیما، کم‌کم فشار هوا را تنظیم کنند، بنابراین از به وجود آمدن فشار در داخل گوش‌هایتان جلوگیری می‌کنند.
گوش‌گیرهای فیلتر دار را می‌توانید از داروخانه‌ها یا فروشگاه‌های داخل فرودگاه، خریداری کنید. اگرچه هیچ تضمینی وجود ندارد که آن‌ها کاملاً مؤثر هستند، می‌توانند به کم شدن تق‌تق‌های گوش هنگام سفر کمک کنند.
قبل از رفتن به ارتفاع، گرفتگی گوش خود را برطرف کنید. عارضه باروتروما بیشتر زمانی اتفاق می‌افتد که دچار سرماخوردگی، عفونت سینوسی یا هرگونه احتقان باشید. به همین دلیل است که لوله‌های استاش زمانی که در اثر آلرژی یا سرماخوردگی ملتهب شده باشند، همیشه به‌راحتی باز نمی‌شوند. اگر قبل از رفتن به ارتفاعات یا غواصی کردن، احساس گرفتگی در گوش می‌کنید، از یک داروی ضداحتقان بینی یا آنتی‌هیستامین استفاده کنید.
هر 6 ساعت، از یک ضداحتقان به نام سودافید استفاده کنید و تا 24 ساعت پس از فرود آمدن ادامه دهید تا التهاب سینوس‌ها و گوش‌هایتان کاهش یابد. به دستورالعمل مصرف این داروها توجه کنید.
شما می‌توانید از یک اسپری بینی مخصوص کودکان مطابق با دستورالعمل روی بسته‌بندی استفاده کنید. فرمولاسیون اسپری‌های مخصوص کودکان می‌توانند به باز شدن لوله‌های استاش گوش‌هایتان کمک کند بدون آنکه نیاز به مصرف دارویی با دوز قوی‌تر باشید.
هرگز قبل و هنگام رانندگی، از داروهای ضداحتقان استفاده نکنید. بدن درحالی‌که زیرآب است، مواد ضد احتقان را متابولیزه می‌کند، بنابراین مصرف آن‌ها قبل از غواصی خطرناک تلقی می‌شود.
اگر گرفتگی گوشتان شدید است، بایستی در مورد برنامه سفر یا غواصی خود تجدید نظر کنید و آن را به زمانی که حالتان بهتر است موکول کنید، خصوصاً اگر تجربه باروترومای شدیدی درگذشته داشته‌اید.
گرفتن گوش کودکان
فرزند خود را بیدار نگه‌دارید. اگرچه شما تمایل دارید که کودکتان قبل از بلند شدن یا فرود آمدن هواپیما خوابیده باشد، چنانچه بیدار باشد می‌توانید به او کمک کنید تا دچار باروتروما نشود.
او را مشغول نگه‌دارید تا زمانی که فشار هوای کابین تغییر می‌کند، به خواب نرود. او را سرگرم نگاه کردن به مردم یا کتاب خواندن باهم کنید.
حتماً کودک خود را برای صداهای بلند و تکان های هواپیما هنگام بلند شدن و فرود آماده کنید تا نترسد. اگرچه نمی‌توانید کودک خردسال خود را از این موضوع آگاه کنید، شما می‌توانید با روش‌های مناسب، لبخند زدن و گفتن کلمات محبت‌آمیز این حس را به او منتقل کنید که همه‌چیز درست است.
از کودک خود بخواهید که عمل بلع انجام دهد. مکیدن روش خوبی برای انجام عمل بلعیدن برای نوزادان و کودکان نوپا است. از او بخواهید هنگام بلند شدن یا فرود هواپیما و هرزمانی که اظهار ناراحتی از درد گوش‌ها می‌کند، عمل بلع را انجام دهد.
اگر کودک شیرخوار دارید، مکیدن شیر بهترین راه‌حل است. در غیر این صورت از یک پستانک یا شیشه شیر استفاده کنید. کودکان بزرگ‌تر می‌توانند با نی یک نوشیدنی بنوشند یا آب‌نبات بمکند. مهم این است که او دائماً عمل مکیدن یا بلعیدن را انجام دهد؛ بنابراین اگر او به‌اندازه کافی بزرگ‌شده است، به او بیاموزید که چگونه آگاهانه این کار را از قبل انجام دهد و شما می‌توانید زمان آن را یادآوری کنید.
برای تشویق به خمیازه کشیدن، ادای خمیازه کشیدن را دربیاورید. اگرچه کسی علت آن را نمی‌داند، اما خمیازه کشیدن مسری است و به‌محض اینکه کودکتان خمیازه جعلی شما را ببیند، در پاسخ خمیازه خواهد کشید.
خمیازه کشیدن، لوله‌های استاش گوش‌های کودکتان را باز می‌کند، بنابراین فشار ایجادشده با فشار داخل کابین هم‌تراز می‌شود.
اگر فرزندتان بیمار است، برنامه سفر خود را به روز دیگر موکول کنید. این کار بسیار اهمیت دارد، خصوصاً اگر فرزند شما درگذشته تجربه بدی از باروتروما داشته است.
به‌طورکلی کودکان نباید داروهای ضداحتقان مصرف کنند، بنابراین اگر کودک شما دچار گرفتگی بینی یا عفونت سینوس شده است، بهتر است برنامه سفر خود را به روز دیگری موکول کنید تا از باروترومای شدید جلوگیری کنید. علاوه بر این، در این صورت مسافران دیگر نیز بیمار نخواهند شد.
اگر کودک شما قبلاً تجربه پرواز داشته و دچار ناراحتی گوش نشده است، ضرورتی ندارد که برنامه سفر خود را تغییر دهید.
در مورد قطره‌های گوش از پزشک خود سؤال کنید. قطره‌های گوش نسخه‌ای، گوش را بی‌حس کرده، بنابراین کودکان هنگام وقوع این عارضه، دچار درد و ناراحتی نخواهند شد.
اگرچه این اقدام کاملاً افراطی است، اگر کودک شما نسبت به تق‌تق‌های گوش حساس باشد، این کار بهترین راه‌حل خواهد بود.
کنار آمدن با مشکلات گوش در هواپیما
صبر کنید تا تعادل برقرار شود. اگر گوش‌های شما هنگام پرواز یا غواصی می‌گیرد، زمانی که روی زمین قرار می‌گیرید، این مشکل خودبه‌خود برطرف می‌شود.
حتی اگر اختلاف فشار سریعاً برطرف نشود، پس از گذشت یک یا دو ساعت، وضعیت گوش‌هایتان به حالت نرمال بازخواهند گشت. درعین‌حال، خمیازه کشیدن و بلعیدن، می‌توانند حال شما را سریع‌تر خوب کنند.
برای برخی از افراد چند روز طول می‌کشد تا اختلاف فشار در گوش‌هایشان از بین برود، اگرچه این اتفاق به‌ندرت می‌افتد، اما در این چند روز، شنیدن صداها برایشان گنگ خواهد بود.
مراقب علائم شدید باشید. در صورت تشدید شدن ناراحتی‌ها یا طول کشیدن آن به بیش از یک روز، تحت مراقبت پزشکی قرار بگیرید. باروترومای شدید نادر است، اما می‌تواند منجر به صدمات دائمی گوش شده و باعث از دست دادن حس شنوایی شود. در موارد بسیار شدید، باروتروما می‌تواند منجر به پارگی گوش داخلی شود. این آسیب معمولاً خودبه‌خود بهبود می‌یابند، اما در صورت وجود مشکل دیگری که موجب بدتر شدن این آسیب می‌شود، بایستی به پزشک مراجعه کرد. درصورتی‌که دارای هر یک از علائم زیر هستید که نشان‌دهنده آسیب دیدن گوش داخلی‌تان است، سریعاً تحت مراقبت‌های پزشکی قرار بگیرید:
1 – ناراحتی و دردی که به مدت چندین ساعت دوام می‌یابد
2 – درد شدید
3 – خونریزی گوش‌ها
4 – از دست دادن شنوایی که برطرف نمی‌شود
در صورت دوام داشتن باروتروما، آن را درمان کنید. در موارد نادر، برای تنظیم فشار داخلی گوش، نیاز به جراحی است. در پرده گوش شکافی ایجاد می‌شود که فشار و مایعات تخلیه شوند. اگر به درد شدیدی مبتلا هستید که برطرف نمی‌شود، به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دهد که آیا انجام جراحی ضرورتی دارد یا خیر؟
درعین‌حال، از پرواز کردن، شیرجه زدن و هر نوع فعالیتی که شما را وادار می‌کند به ارتفاع یا به زیر بروید، خودداری کنید. اگر گوشتان دوباره بگیرد، صدمات بیشتری به آن وارد خواهد آمد.
نکات
1 – زمانی که خمیازه می‌کشید، نیازی نیست که صدای خمیازه را درآورید، اما هنگام خمیازه دهان خود را کاملاً باز نگه‌دارید و یک تا دو بار فکر بالا و پایین خود را به دو طرف حرکت دهید و در صورت نیاز مرتباً انجام دهید.
2 – تکنیک های پیشگیری از گرفتگی گوش را از اولین احساس فشار انجام دهید و در صورت نیاز تا زمان فرود آمدن انجام دهید.
3 – برخی از این روش‌ها هنگام غواصی کردن اثری ندارند.
4 – هنگام پرواز می‌توانید به موسیقی گوش‌داده یا داخل گوش‌های خود گوش‌گیر بگذارید.
5 – آب‌نبات سفتی را بجوید که درد زیادی به گوش‌های شما وارد نکند.
هشدارها
1 – غواصی کردن پس از مصرف داروهای ضداحتقان، صدمات بسیاری را به بار خواهد آورد.
2 – شیرجه زدن از ارتفاعات بالا، زمانی که آلرژی یا عفونت تنفسی داشته باشید می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
3 – اگر صداهای تق‌تق در گوش‌های خود دارید، احتمال دارد صمغ گوش یا یک مو بر روی پرده گوش شما قرارگرفته باشد که نیاز توسط یک متخصص برداشته شود، یا مشکلات جدی‌تری باشد که در این صورت نیاز به درمان‌های پزشکی خواهد بود.
4 – اگر احتمال می‌دهید که در معرض ابتلا به سرماخوردگی یا احتقان هستید، بی‌خطرترین راه‌حل شما این است که تا زمانی که علائم شما بهبود نیافته است، پرواز نکنید. گوش‌های شما تنها ناحیه‌هایی نیستند که از اختلاف فشار آسیب می‌بینند، یک حفره سینوسی مسدود شده تحت تأثیر فشار بالا، می‌تواند درد شدیدی را ایجاد کنید مانند حالتی که هنگام فرود آمدن هواپیما تجربه می‌کنید.