تب زرد در اثر گزیدگی پشه آلوده منتقل میشود. این بیماری میتواند خفیف بوده یا در مواردی، بسیار شدید و مرگآور باشد. هیچ درمان مشخصی برای تب زرد وجود ندارد، اما میتوان علائم آن را کنترل کرده و از پیش آمدن مشکلات جدیتر جلوگیری کرد. در صورت امکان، پیشگیری از ابتلا به این بیماری گزینه بهتری برای شما خواهد بود.
کنترل علائم تب زرد
در مورد ضرورت بستری شدن در بیمارستان، با پزشک خود مشورت کنید. بیماری تب زرد درمان مشخصی ندارد، اما روشهایی وجود دارد تا بتوانید علائم آن را کنترل کرده و از وخیم شدن آنها جلوگیری کنید. این ویروس، بهخودیخود درمان میشود، اگرچه علائم آن ممکن است ناراحتکننده و گاهی اوقات شدید باشد. اگر وجود این بیماری در شما تشخیص دادهشده است، در مورد ضرورت بستری شدن با پزشک خود صحبت کنید. بستری شدن شانس بهبودی و زنده ماندن را بالا میبرد. برای برخی از افراد، بستری شدن در بیمارستان گزینه ایمنتری بوده تا بتوانند تحت نظر و مراقبتهای پزشکی قرار گیرند که عبارتاند از:
۱ – اکسیژن
۲ – استراحت
۳ – IV یا تزریق مایعات درونرگی
۴ – مسکنهای درد
۵ – دیالیز کردن در صورت داشتن مشکلات کلیوی
۶ – اندازهگیری فشارخون
۷ – درمان سایر عفونتها و مشکلاتی که ممکن است به وجود آیند.
بهاندازه کافی استراحت کنید. اگر علائم بیماریتان بسیار خفیف است، در خانه بمانید و از خود مراقبت کنید. تا زمانی که کاملاً بهبود نیافتهاید، به محل کار یا مدرسه نروید. در رختخواب بمانید، ریلکس کرده و استراحت کنید؛ به بدن خود فرصت دهید تا خود را بازیابی کند و دوره ویروس طی شود.
اگر در کل علائم بیماریتان شدید است، به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید.
آب کافی بنوشید. بدن شما بهراحتی میتواند در اثر استفراغ یا تب شدید، دچار کمآبی شود. در دوران بیماری، مایعات کافی بنوشید و بدنتان را آبرسانی کنید. بهطور میانگین، آقایان بایستی مقدار ۱۳ استکان (۳ لیتر) و خانمها ۹ استکان (۲٫۲ لیتر) در روز مایعات بنوشند. این مقدار را حداقل در هنگام بیماری بنوشید و اگر دچار استفراغ یا تب هستید، مقدار آن را بالا ببرید. برای جبران کمبود مایعات بدن خود، چای، آبمیوه و آب بنوشید.
برای کاهش درد و تب، از استامینوفن استفاده کنید. استامینوفن (تایلنول) یک تسکیندهنده درد و تب بدون نسخه است. برای تسکین علائم بیماری، این دارو را طبق دستورالعمل درجشده یا توصیههای پزشک و داروساز، مصرف کنید.
اگر مبتلابه بیماریهای حاد کبدی هستید، استامینوفن مصرف نکنید. به دلیل احتمال خطر خونریزی در بیماری تب زرد، از داروهایی که ممکن است خونریزی شما را افزایش دهد استفاده نکنید: آسپیرین و سایر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن و ناپروکسن.
مراقب باشید بیشتر در معرض گزش پشه قرار نگیرید. زمانی که دچار تب میشوید، مراقب باشید تا حداقل به مدت ۵ روز در معرض گزشهای بیشتری قرار نگیرید. در غیر این صورت، پشههای غیر آلوده نیز آلودهشده و ویروس این بیماری را به سایر افراد منتقل خواهند کرد.
تشخیص و شناسایی بیماری تب زرد
در مورد تاریخچه سفر خود با پزشک مشورت کنید. تب زرد در بعضی از مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری آمریکای مرکزی و جنوبی و آفریقا وجود دارد. اگر شما در این مناطق زندگی میکنید و یا به آنجا سفرکردهاید، از علائم تب زرد آگاه باشید و به پزشک خود اطلاع دهید:
کشورهای آمریکا: آرژانتین، بولیوی، برزیل، کلمبیا، اکوادور، گویان فرانسه، گویان، پاناما، پاراگوئه، پرو، سورینام، ترینیداد و توباگو و ونزوئلا.
کشورهای آفریقا: آنگولا، بنین، بورکینافاسو، بوروندی، کامرون، جمهوری آفریقای مرکزی، چاد، جمهوری کنگو، ساحل عاج، جمهوری دموکراتیک کنگو، گینه استوایی، اتیوپی، گابن، گامبیا، غنا، گینه، گینه بیسائو، کنیا، لیبریا، مالی، موریتانی، نیجر، نیجریه، سنگال، سیرالئون، سودان جنوبی، سودان، توگو و اوگاندا.
خود را گزش پشه بررسی کنید. تب زرد، فقط از طریق گزش پشه منتقل میشود و با قرار گرفتن در کنار افراد بیمار، به شما سرایت نمیکند. فکر کنید آیا زمانی که در یک منطقه اندمیک (بومی) بودید، دچار گزیدگی پشه شدهاید یا خیر؟ اگر از گزیده شدن خود اطمینان ندارید، بدن خود را ازنظر گزیدگیهای قرمزرنگ خارشآور بررسی کنید.
این بیماری معمولاً بین ۳ تا ۶ روز پس از گزیده شدن توسط پشه آلوده، ایجاد میشود.
اگر علائم شبیه آنفولانزا دارید، به تب زرد مشکوک باشید. بسیاری از افراد علائم تب زرد را نشان نمیدهند. بااینحال، این افراد ممکن است علائمی شبیه یک آنفولانزای حاد را داشته باشند. این علائم شامل تب ناگهانی، لرز، سردرد شدید، بدندرد، کمردرد، حالت تهوع و استفراغ، کماشتهایی، خستگی، سرگیجه و ضعف هستند.
سایر علائم کمتر شایع تب زرد عبارتاند از: حساسیت به نور یا قرمز شدن چشمها، زبان یا صورت.
تب بالا، زردی و خونریزی ازجمله علائم شدید تب زرد هستند و ممکن است موجب شوک و نارسایی چند عضو شود که میتواند کشنده باشد. در صورت بروز علائم شدید، فوراً تحت مراقبت پزشکی قرار بگیرید.
برای معاینه، به پزشک مراجعه کنید. تشخیص تب زرد بر اساس علائم، سابقه سفر، معاینه بدنی (فیزیکی) و آزمایش خون صورت میگیرد. اگر به منطقهای سفرکردهاید که در آنجا تب زرد شایع است و هرگونه علائم این بیماری را نشان میدهید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. تشخیص دقیق این بیماری بسیار مهم است تا بدانید که مبتلابه تب زرد هستید نه بیماری دیگر و بتوانید درمانهای مربوطه را دریافت کنید.
مراقب عود علائم شدید تب زرد باشید. حدود ۱۵ درصد از افرادی که مبتلابه تب زرد میشوند، علائم شدید آن را بروز میدهند مانند نارساییهای احتمالی قلب، کبد و کلیه. این مرحله از مسمومیت زمانی اتفاق میافتد که علائم اولیه شما بین چند ساعت تا یک روز تشدید میشود. در صورت مواجهه با هر یک از موارد زیر، به بیمارستان مراجعه کنید تا تحت معاینه قرارگرفته و از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری کنید:
۱ – تب شدید (بالای ۳۹٫۴ درجه سانتیگراد)
۲ – زردی (زرد شدن پوست و سفیدی چشم)
۳ – خونریزی (هموراژی)، ممکن است دچار درد شکمی شده و خون استفراغ کنید یا بینی، دهان یا چشمانتان دچار خونریزی شوند.
۴ – ادرار کردن کمتر از حد معمول
۵ – آهسته شدن ضربان قلب
۶ – تشنج، هذیان یا کما
پیشگیری از ابتلا به تب زرد
واکسن بزنید. اگر در مناطقی از جنوب آمریکا یا آفریقا که در آنجا تب زرد شایع است زندگی میکنید یا به سفر میروید، واکسن تب زرد بزنید. این واکسن برای افراد بالای ۹ ماه مورد تأیید است. واکسن را در مراکز مشخصی که آن را تهیه میکنند دریافت کنید یا میتوانید آن را در وبسایت کلینیک تب زرد در مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) بیابید.
برای سفر به بعضی از کشورها، نیاز به تزریق واکسن یا دوز تقویتکننده آن دارید. اگر قصد سفر دارید، صفحه مربوط به مسافرت در سایت CDC را مطالعه فرمایید.
اگر باردار یا شیرده هستید، بالای ۶۰ سال سن دارید و یا مبتلابه ایدز بدون علامت هستید، از پزشک در مورد بیخطر بودن این واکسن برای خود، سؤال کنید.
اگر به هر یک از بخشهای واکسن آلرژی دارید، مبتلابه ایدز علامتدار یا سایر اختلالات سیستم ایمنی هستید، سرطان دارید، داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی مصرف میکنید یا پیوند عضو انجام دادهاید، بههیچعنوان این واکسن را تزریق نکنید.
از حشرهکشها استفاده کنید. برای جلوگیری از انتقال تب زرد، از گزش پشهها در امان باشید. هر زمان در منطقهای بودید که تب زرد شایع است، بر روی هر ناحیه از بدنتان که بدون پوشش است، حشرهکشهای ثبتشده EPA (آژانس حفاظت از محیطزیست) بزنید. اگر دچار گزیدگی پشه شدید، مجدداً حشرهکش بزنید. آن را طبق دستورالعمل درجشده استفاده کنید.
برای محافظت بهتر، از حشرهکشهای حاوی DEET، پیکاریدین، IR3535 یا روغن اکالیپتوس لیمو استفاده کنید.
حشرهکش را بر روی بریدگیها و زخمها یا داخل چشمها نزنید. زمانی که به یک مکان بسته میروید، حشرهکشها را با آب و صابون از روی پوست خود بشویید.
استفاده از حشرهکشها برای کودکان، خطری ندارد. بااینحال، از روغن اکالیپتوس لیمو برای کودکان زیر ۳ سال استفاده نکنید.
لباسهای محافظ بپوشید. زمانی که به محیط بیرون میروید، لباسهای آستینبلند، شلوار بلند و جوراب بپوشید. حشرهکشی را که حاوی پرمترین است روی لباسهای خود اسپری کنید تا پشهها از داخل پارچه نتوانند شما را بگزند. شما میتوانید لباسهایی را خریداری کنید که از قبل پرمترین به آنها اسپری شده است، پرمترین حشرهکشی است که میتوانید آن را روی لباس اسپری کنید نه مستقیماً به روی پوستتان.
در طول روز و شب از خود مراقبت کنید. گرچه بسیاری از پشهها از غروب تا طلوع صبح بیشتر فعال هستند، اما یک نوع پشه که تب زرد را منتقل میکند، در طول روز نیز فعال است. هر زمان که در محیط بیرون قرار میگیرید، با استفاده از حشرهکشها و پوشیدن لباسهای مناسب، از خود مراقبت کنید. در صورت امکان، در یک اتاق با تهویه مطبوع با پنجرههای بسته یا پردهدار یا زیر پشهبند بخوابید.
نکات
۱ – ممکن است تا چند ماه پس از بهبودی، احساس ضعف و خستگی داشته باشید.
۲ – اگر یکبار به تب زرد مبتلا شوید تا آخر عمر در برابر آن ایمنی خواهید داشت.
هشدارها
۲۰ تا ۵۰ درصد از افرادی که مبتلابه علائم شدید تب زرد میشوند، جان خود را از دست میدهند. در صورت مواجهه با هرگونه علائم شدید (تب بالا، زردی، خونریزی)، سریعاً تحت مراقبتهای اورژانسی قرار بگیرید.
بدون دیدگاه