چگونه ویروس زیکا را بشناسیم؟؟
ویروس زیکا به دلیل شیوع اخیر به‌ویژه در آمریکای مرکزی و جنوبی، دریای کارائیب، اقیانوسیه و آفریقا و همچنین برخی مناطق ایالات‌متحده و اکنون کانادا، موردتوجه قرارگرفته است. اینکه بتوانید علائم و نشانه‌های عفونت احتمالی زیکاویروس را بشناسید و همچنین بدانید که در صورت بروز عوارض عفونت باید به دنبال چه راهکارهایی باشید، مفید است. تشخیص به‌موقع عوارض این بیماری ممکن است به شما کمک کند تا در صورت نیاز درمان‌های صحیح پزشکی را دریافت کنید.
تشخیص ویروس زیکا
علائم این عفونت ویروسی را بشناسید. علائم عفونت زیکاویروس اغلب خفیف بوده و فقط به مدت چند روز تا یک هفته طول دوام خواهند داشت. این علائم می‌توانند موارد زیر باشند:
1 – تب
2 – حالت تهوع و استفراغ
3 – سردرد
4 – درد عضلانی و درد مفاصل
5 – قرمزی چشم (کونژنکتیویت) و درد پشت چشم‌ها
6 – جوش
7 – سرفه‌های شدید
به یاد داشته باشید که برخی از افراد، علائم عفونت را نشان نمی‌دهند. یکی از چالش‌هایی که در رابطه با تشخیص عفونت زیکاویروس وجود دارد این است که بیشتر افراد مبتلا هیچ علامتی را نشان نمی‌دهند.
زمان را در نظر بگیرید. ویروس زیکا توسط نیش پشه‌ای به نام Aedes aegypti منتقل می‌شود که مشابه همان‌گونه پشه‌ای است که ویروس عامل تب دانگ یا تب زرد را انتقال می‌دهد. مدت‌زمان لازم برای بروز علائم معمولاً 3 تا 12 روز پس از گزیده شدن با پشه آلوده است.
معمولاً علائم عفونت زیکا ویروس در این بازه زمانی ظاهر می‌شوند. بااین‌وجود، به یاد داشته باشید که نشان ندادن علائم، به معنای آلوده نبودن با این ویروس نیست.
برای انجام آزمایش خون، نزد پزشک بروید. تنها راه مطمئن برای تشخیص اینکه آیا به زیکاویروس مبتلا شده‌اید یا خیر، انجام آزمایش خون است. علائم عفونت زیکاویروس مشابه بیماری تب دانگ و چیکونگونیا است، بنابراین حتی پزشک نیز بدون انجام آزمایش خون قادر به تشخیص بیماری شما نخواهد بود.
شناخت علائم و عوارض بیماری
مراقب عوارض بالقوه زیکاویروس باشید. خطر اصلی ابتلا به زیکاویروس خود عفونت نیست، بلکه عوارض بالقوه‌ای است که می‌تواند درنتیجه ابتلا به این ویروس به وجود آید. اگرچه این عوارض تنها در تعداد معدودی از بیماران پدیدار خواهند شد، اما می‌توانند بسیار شدید باشند. دو عارضه اصلی که گمان می‌رود مرتبط با ابتلا به زیکاویروس باشد عبارت‌اند از:
سندروم گیلن باره (GBS)، یک بیماری عصبی که می‌تواند منجر به فلج شدن شود.
میکروسفالی که نوعی نقص مادرزادی است که در صورت ابتلا خانم‌های باردار به زیکاویروس ایجاد می‌شود. نوزادان متولدشده با میکروسفالی، سر کوچک غیرطبیعی داشته و همچنین در رشدشان تأخیر ایجاد خواهد شد. برخی از نوزادان حتی در اثر این نقص زمان تولد، جان خود را از دست خواهند داد.
علائم سندروم گیلن باره را بشناسید. سندروم گیلن باره یکی از عوارض بالقوه ابتلا به زیکاویروس محسوب می‌شود، اما تاکنون ارتباط بین این دوتایید نشده است؛ اما همچنان اگر مبتلابه زیکاویروس هستید، بسیار مهم است که علائم سندروم گیلن باره را بشناسید. این سندروم یک نقص خودایمنی بوده که در اثر ابتلا به عفونت ویروسی مانند زیکاویروس ایجاد می‌شود. این ویروس با آسیب زدن به پوشش اعصاب، به آن‌ها صدمه می‌زند. علائم این سندروم عبارت‌اند از:
1 – بی‌حس شدن نواحی انتهایی بدن مانند، پایین پاها و دستان
2 – به‌سختی حرکت کردن
3 – بی‌حسی و فلجی که به‌تدریج نواحی بالاتر بدن را درگیر می‌کند
4 – مشکل داشتن در تنفس در صورت فلج شدن نواحی قفسه سینه
مراقب علائم میکروسفالی در نوزادان تازه متولدشده باشید. میکروسفالی در نوزادان تازه متولدشده نیز می‌تواند با ابتلا خانم‌های باردار به زیکاویروس مرتبط باشد (این ویروس را در رحم به جنین خود منتقل می‌کنند). میکروسفالی کوچک بودن غیرطبیعی سر است. این عارضه می‌تواند موجب تأخیر در رشد، ناتوانی‌های ذهنی و در موارد شدید باعث مرگ نوزاد شود.
زمانی که کودکتان متولد می‌شود، پزشکان به‌طور روتین دور سر نوزاد را اندازه می‌زنند (هم در بدو تولد و هم در فواصل تدریجی در طول رشد کودک شما). با اندازه‌گیری کوچک بودن غیرطبیعی دور سر است که پزشکتان میکروسفالی را در کودکتان تشخیص خواهد داد.
اگر اندازه دور سر جنین پس از رشد کامل کمتر از 42 سانتیمتر باشد، نشان‌دهنده میکروسفالی است. پزشکان می‌توانند با استفاده از نمودارهای رشد سن، تعیین کنند که آیا دور سر کودک شما در هر مرحله رشد در محدوده طبیعی قرار دارد یا خیر. اگر میکروسفالی در کودک شما تشخیص داده شود، ممکن است نشانه این باشد که شما اخیراً به ویروس زیکا آلوده‌شده‌اید.
به خاطر داشته باشید که هیچ نوع درمان یا واکسنی برای زیکاویروس وجود ندارد. اگرچه سندروم گیلن باره قابل‌درمان است، اما اگر مشکوک به ابتلا به این سندروم هستید، هرچه سریع‌تر به پزشک خود مراجعه کنید.
میکروسفالی قابل‌درمان نیست، اما راهکارهای حمایتی وجود دارد که ممکن است به کودک شما کمک کند تا در حد امکان به نقاط عطف رشد برسد.
چگونه زیکا ویروس را درمان کنیم؟؟
در سال‌های اخیر، ویروس زیکا در سراسر دنیا بسیار شیوع پیداکرده است. اگر ابتلا به این ویروس در شما تشخیص داده‌شده است، می‌توانید از درمان‌های خانگی و داروهای بدون نسخه برای تسکین علائم این عفونت ویروسی استفاده کنید. هیچ درمان پزشکی برای این ویروس وجود ندارد، اما علائم شما بایستی پس از یک هفته بهبود یابند. شما می‌توانید برای بهبودی علائم و بهتر شدن حالتان کارهایی را انجام دهید و البته بایستی از عوارض بالقوه این ویروس نیز آگاهی داشته باشید. با توجه به اینکه ما هنوز در حال جمع‌آوری داده‌های جدید هستیم، اگر شخصی به منطقه‌ای که این ویروس در آنجا شایع است سفرکرده باشد و به این عفونت مبتلا شده باشد، بایستی برای انجام آزمایش‌های بیشتر به پزشک خود مراجعه کند.
درمان زیکا
استامینوفن مصرف کنید. زیکا ویروس موجب درد عضلانی و سردرد می‌شود، بنابراین سعی کنید از مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن استفاده کنید. دوز مصرفی این دارو معمولاً بین 5000 تا 1000 میلی‌گرم هر 4 تا 6 ساعت است. حداکثر دوز مصرفی استامینوفن، 4000 میلی‌گرم در 24 ساعت است. شما می‌توانید این دارو را از داروخانه‌های محلی خریداری کنید. حتماً به دستورالعمل‌های مصرف این دارو توجه کنید.
تا زمانی که پزشک، ابتلا شما به این ویروس را تأیید نکرده است، از مصرف داروهای NSAID مانند ایبوپروفن (ادویل) و آسپیرین خودداری کنید. علائم زیکاویروس مشابه تب دانگ است و اگر مبتلابه تب دانگ باشید، مصرف ایبوپروفن و آسپیرین احتمال خونریزی و هموراژی را در شما بالا خواهد برد.
تا حد ممکن استراحت کنید. هیچ داروی ضدویروسی برای درمان زیکاویروس وجود ندارد، بنابراین سیستم ایمنی شما خود باید با این ویروس مبارزه کند. شما با استراحت کافی، می‌توانید از سیستم ایمنی خود محافظت کنید.
سعی کنید هر شب حداقل 8 ساعت بخوابید و در صورت نیاز در طول روز چرت بزنید (یا خواب کوتاه داشته باشید).
از محل کار خود مرخصی بگیرید و در خانه استراحت کنید.
در دوران نقاهت، از انجام فعالیت‌های استرس‌زا و انرژی بر خودداری کنید.
به میزان کافی مایعات بنوشید. زیکاویروس موجب کم‌آبی بدن می‌شود، بنابراین حتماً مقدار کافی آب بنوشید. در طول روز 8 لیوان 250 میلی‌لیتری آب بنوشید. همچنین برای آب‌رسانی بدن خود می‌توانید چای بدون کافئین یا آب‌میوه مصرف کنید.
شما حتی می‌توانید هرروز یک نوشیدنی ورزشی الکترولیت بنوشید. نمک موجود در نوشیدنی‌های ورزشی، به بدن کمک می‌کند تا آب بیشتری در خود نگه دارد.
زمانی که مبتلابه زیکا ویروس هستید، از مصرف کافئین و الکل خودداری کنید. کافئین و الکل موجب از دست دادن آب بیشتری از بدن می‌شوند.
اگر مشکوک به عفونت زیکاویروس هستید، به پزشک مراجعه کنید. اگر فکر می‌کنید مبتلابه این ویروس شده‌اید و حالتان خوب نیست، بایستی نزد پزشک خود بروید. این موضوع خصوصاً برای خانم‌های باردار و خانم‌هایی که قصد باردارشدن دارند، بسیار اهمیت دارد.
به‌محض عرضه واکسن این ویروس، آن را تزریق کنید. محققان پزشکی در حال حاضر روی ساخت واکسن علیه عفونت زیکاویروس کار می‌کنند. بااین‌حال، این واکسن تا به امروز تولید نشده و هیچ تاریخی برای عرضه آن اعلام‌نشده است. به‌محض در دسترس قرار گرفتن این واکسن، در اولین فرصت آن را تزریق کنید.
درمان عوارض بالقوه
مراقب عوارض بالقوه این عفونت ویروسی باشید. دو عارضه اصلی مرتبط با زیکاویروس، GBS (سندروم گیلن باره، یک اختلال خودایمنی که بر روی اعصاب تاثیر گذاشته و موجب فلج شدن می‌شود) و میکروسفالی (کوچک بودن غیرطبیعی اندازه دور سر نوزادان متولدشده از مادران مبتلا)، هستند. ارتباط بین این دو عارضه با زیکاویروس هنوز تأیید نشده است، اما شک و شبهه‌ای در رابطه با ارتباط میان آن‌ها وجود دارد.
هر خانم باردار یا خانمی که قصد باردارشدن دارد، اگر به منطقه آلوده به این ویروس سفرکرده باشد، با بروز اولین علائم این بیماری، بایستی فوراً به پزشک مراجعه کند.
به دلیل اینکه عوارض بالقوه بسیار شدیدتر از خود بیماری ناشی زیکاویروس هستند، در صورت بروز این علائم، بسیار مهم است که از نحوه درمان آن‌ها آگاهی داشته باشید.
اگر مشکوک به داشتن GBS هستید سریعاً به پزشک مراجعه کنید. GBS یا سندروم گیلن باره یک اختلال خودایمنی است که بر روی اعصاب اثر می‌گذارد. این سندروم موجب از بین رفتن پوشش اطراف رشته‌های عصبی می‌شود که درنتیجه باعث بی‌حسی و فلج شدن می‌شود. سندروم گیلن باره از پاها و انگشتان پا شروع می‌شود و کم‌کم به سمت سر پیشروی می‌کند.
درمان‌های سندروم گیلن باره شامل موارد زیر است:
استفاده از دستگاه ونتیلاتور: در صورت فلج شدن عضلات دستگاه تنفسی، برای نفس کشیدن نیاز به این دستگاه پیدا خواهید کرد.
تبادل پلاسما: ممکن است به شما پلاسما (خون) جدید تزریق شود تا تمامی آنتی‌بادی‌های خودایمنی که می‌توانند به اعصاب شما آسیب برسانند، از بدنتان خارج شوند.
ایمونوگلوبولین درمانی: این روش درمانی با آنتی‌بادی‌های خودایمنی بدنتان که موجب ایجاد این سندروم می‌شوند، مقابله می‌کند.
داروها: شما در صورت نیاز برای تسکین درد و کنترل سایر علائم، نیاز به مصرف دارو خواهید داشت.
برای مراقبت از کودک متولدشده با میکروسفالی، اقدام کنید. میکروسفالی یک عارضه احتمالی ناشی از زیکاویروس است که بر روی جنین خانم‌های باردار مبتلابه این ویروس اثر می‌گذارد. اندازه سر نوزاد متولدشده با میکروسفالی به‌طور غیرطبیعی کوچک است و دچار تأخیر در رشد و عقب‌ماندگی ذهنی می‌شود. این عارضه همچنین می‌تواند موجب مرگ نوزاد شود. میکروسفالی هیچ درمانی ندارد، اما راهکارهایی برای مراقبت از نوزاد متولدشده با این عارضه وجود دارد.
اقدامات مراقبتی شامل برنامه‌های حمایتی اجتماعی و آموزشی و مراقبت‌ها و معاینات پزشک کودکان است.
اگر باردار هستید و ابتلا به این ویروس در شما تشخیص داده‌شده است، در اولین فرصت با پزشک خود مشورت کنید.