درماتیت سبورهای که به انگلیسی Seborrheic dermatitis گفته میشود یک بیماری شایع ، مزمن و التهابی پوست است . این بیماری مرتباً روی پوست سر ، حاشیه پوست سر ، ابرو ، پایه مژه ، قفسه سینه ، پشت ( قسمت بالا ) ، بینی و گوشها را درگیر میکند . این بیماری میتواند تکههایی سفید یا زرد روی پوست چرب ، قرمز ، ضایعه و شورهدار ایجاد کند .
ژنتیک ، مالاسزیا و عوامل محیطی از عواملی هستند که میتوانند در درماتیت سبورهای نقش ایفا کنند .
در نوزادان درماتیت سبورهای را کلاه گهواره ، cradle cap یا درماتیت سبورهای نوزادی نیز میگویند .
درمان با شامپوهای بدون نسخه
شامپو را درست انتخاب و استفاده کنید . درصورتیکه دارای شوره نیز باشید باید بیشتر از معمول موها را شامپو کنید . از شامپوهای بدون نیاز به نسخهای انتخاب کنید که دارای یکی از مواد زیر باشد :
- قطران زغالسنگ = coal tar
- کتوکونازول = ketoconazole
- اسید سالیسیلیک = salicylic acid
- سولفید سلنیوم = selenium sulfide
- پیریتیون روی = zinc pyrithione
بهصورت روزانه با شامپو و آب گرم ( نه داغ ) سر را شستشو دهید . این شامپوها تاثیرات زیادی در درمان درماتیت سبورهای دارند .
این کار را به مدت چند هفته ادامه دهید و اگر بیماری بهتر نشد یا بدتر شد به پزشک مراجعه کنید .
بیشتر شامپوهای طبی باید به مدت 10 دقیقه روی سر بمانند سپس آبکشی شوند .
هر شب پلکها را با شامپو بچه شستشو دهید و با پنبه پوستهپوستهها را بردارید . کمپرس گرم یا داغ میتواند به شل شدن پوستهپوستهها کمک کند .
محصولات مراقبتی پوست را به دیگر مناطق پوست بزنید . شامپوها ممکن است تخصصی برای سر باشند اما برای مناطق دیگر بدن که دارای اگزما هستند محصولات زیادی وجود دارد که میتوانید از آنها در درمان درماتیت سبورهای استفاده کنید .
به دنبال محصولات ضد قارچی ، کرم ضد ضایعات پوستی ، ضد خارش و ضدالتهاب باشید .
کرم مرطوبکننده پایه روغنی مصرف کنید تا رطوبت در پوست باقی بماند .
مناطق آلوده را با چند بار شستشو در روز با کرم یا ژل درمان کنید . به مدت چند هفت یا بیشتر شستشو را ادامه دهید و در صورت بهتر نشدن یا بدتر شدن درماتیت سبورهای با پزشک خود تماس بگیرید .
برای درمان قفسه سینه میتوانید از شامپوی طبی استفاده کنید . لوسیون تریامسینولون را میتوانید روزی 2بار استفاده کنید تا علائم از بین بروند سپس هفتهای 1 الی 2 بار از آن استفاده کنید .
از مواد طبیعی بهصورت صورت موضعی و خوراکی استفاده کنید . بسیاری از راههای خانگی و طبیعی وجود دارند که بهصورت علمی ثابت نشدهاند اما بسیاری از افراد با استفاده از این روشها به نتایج مثبتی در درمان درماتیت سبورهای رسیدهاند .
مقداری روغن درخت چای را به شامپوی خود اضافه کنید . 10 الی 12 قطره از روغن درخت چای در شامپو میتواند خواص ضد قارچی و ضد میکروبی به شامپو اضافه کند . بعضی از تحقیقات نشان دادهاند که این کار باعث بالا بردن ریسک بروز آلرژی میشود .
مصرف مکمل روغن ماهی میتواند به کاهش التهاب کمک کرده و باعث افزایش سرعت پروسه التیام بخشیدن پوست توسط دیگر ویتامینها شود .
کرم حاوی آلوئهورا مصرف کنید . آلوئهورا دارای خواص آنتی باکتریال و خواص التیام بخش پوست میباشد که به دلیل بهبود گردش خون است .
مصرف پروبیوتیک ، ویتامین C ، ویتامین D میتواند باعث بهبود سیستم ایمنی بدن و کمک به درمان درماتیت سبورهای شود .
با پزشک خود تماس بگیرید . اگر هیچکدام از درمانهای خانگی درماتیت سبورئیک مؤثر نبود یا باعث بدتر شدن بیماری شد با پزشک خود مشورت کنید شاید نیاز به دارو و دیگر محصولات تجویزی داشته باشید .
سعی کنید قبل از مراجعه به پزشک شرح وضعیت خوبی از خود را یادداشت کرده باشید مواردی مانند : تمامی علائم ، مدت زمانی که به این بیماری مبتلا هستید ، درمانهایی را که امتحان کردهاید ، میزان استرس ، تغییرات سبک زندگی و غیره .
در هنگام درمان کودکان مراقب باشید . پوست کودکان و پوست سر آنها بسیار راحتتر تحریک میشود . درصورتیکه مطمئن نیستید شامپو و دیگر محصولات درمان درماتیت سبورهای مناسب کودک نیست با پزشک خود مشورت کنید .
با شامپو بچه سر کودک را بشورید و به مدت 2 الی 3 دقیقه بگذارید روی سر بماند . در طول این 3 دقیقه بهآرامی پوست سر بچه را بهآرامی شانه کنید تا پوستهپوستهها از سر جدا شود . هفتهای 2 الی 3 بار این کار را انجام دهید .
از شامپو ضدشوره و دیگر محصولات بدون تجویز پزشک برای کودک استفاده نکنید .
از لوسیون های بدون نیاز به نسخه استروئیدی مانند هیدروکورتیزون 1% روزی 2بار در روز به مدت 2 هفته استفاده کنید .
استفاده از شامپو و کرم تجویزی
برای کنترل التهاب از شامپو و پماد استفاده کنید . پزشک با توجه به شرایط شما ممکن است 1 یا چند داروی قوی تجویز کند که باید روی درماتیت سبورئیک بزنید .
شامپو کرمهای تجویزی :
- هیدروکورتیزون
- فلوئوسینولون
- Desonide
استفاده بلندمدت از این داروها ممکن است باعث نازکی پوست و تغییر رنگ خطی پوست بشوند .
Desonide یک کورتیکواستروئید است که باید روی پوست سر زده شود .
داروی تجویزی را به همراه شامپو ضد قارچ مصرف کنید . پزشک شما بهسادگی داروهایی را به مواد مصرفی شما اضافه میکند که باید دقیقاً طبق دستور پزشک آنها را مصرف کنید .
مثلاً اگر شما شامپو کتوکونازول را مصرف میکنید ممکن است پزشک شما دارویی مانند کلوبتازول را به آن اضافه کند .
دارودرمانی را پیش بگیرید . ممکن است پزشک شما برایتان ضد قارچ تجویز کند . داروی تربینافین معمولاً در این شرایط تجویز میشود . اینیک توصیه عمومی نیست زیرا میتواند عوارضی مانند مشکلات کبدی و واکنش حساسیتی داشته باشد .
داروهای تأثیرگذار روی سیستم ایمنی را در نظر داشته باشید . مصرف این داروها دارای ریسک بالایی هستند اما میتوانند واکنش حساسیتی که باعث تحریکشده است را کاهش دهند .
پزشک برای شما کرم ، لوسیون یا دیگر موارد مشابه که حاوی کلاس دارویی به نام مهارکنندههای کلسینورین تجویز میکند .
این داروهای موضعی بهاندازه کورتیکواستروئید مؤثر بوده و عوارض کمتری دارند . این داروها ریسک ابتلا به سرطان را بالابرده ، قیمت بالایی دارند و در افراد دارای ضعف سیستم ایمنی بدن نمیتوان از آنها استفاده کرد .
ژل یا کرم آنتی باکتریال استفاده کنید . پزشک ممکن است تا بهتر شدن وضعیت شما برایتان کرم آنتی باکتریال تجویز کند که عموماً مترودینازول است و باید 1 تا 2 بار در روز مصرف شود .
دیگر درمانها درماتیت سبورهای
پوست خود را بهطور منظم بشورید . با ناحیه دارای درماتیت سبورهای با ملایمت رفتار کرده و آن را تمیز نگهدارید . صابون و کف را بهصورت کامل از بدن و پوست سر آبکشی نمایید . از صابونهای قوی یا مواد شیمیایی قوی استفاده نکنید .
از صابون استفاده نکنید و از شویندههای حاوی مرطوبکننده استفاده کنید .
از آب گرم استفاده کنید نه داغ !!!
پلکهای خود را تمیز کنید . درمان و تمیز کردن این ناحیه مقداری سخت است . اگر پوست پلکها قرمز و پوستهپوسته شد میتوانید در شب آنها را با شامپو بچه بشورید .
بهوسیله یک گوله پنبه پوستهپوستهها را بردارید .
با کمپرس گرم میتوانید پوست را تسکین داده و پوستهپوستهها را از بین ببرید .
پوستهپوستهها را از روی مو بردارید . این درمان کامل شوره نیست اما میتواند با استفاده از روغن زیتون ، به از بین بردن پوستهها کمک کند .
طرز استفاده : چند قطره روغن معدنی یا روغنزیتون مستقیماً به پوست سر بزنید و بگذارید 1 ساعت بماند سپس موها را شانه کنید یا برس بکشید سپس با آب گرم شستشو دهید .
نکات مهم
درماتیت سبورهای را بانامهای شوره ، اگزمای سبورئیک یا پسوریازیس سبورئیک نیز میشناسند .
درماتیت سبورهای مسری نبوده و نشانه بیماری نیز نیست .
لباس گشاد پنبهای بپوشید .
ریش و سبیل میتواند درماتیت سبورهای را مخفی کنند اما از طرفی دیگر میتوانند باعث تشدید کردن درماتیت سبورهای نیز بشوند .
پزشک شما درمان را با مراقبتهای ساده پوست شروع کرده و در صورت جواب نگرفتن سراغ درمانهای قویتر میرود .
مردان بیشتر از زنان مستعد ابتلا به درماتیت هستند .
نوزادان ، بالغین 30 تا 60 ساله در ریسک بیشتری در ابتلا به درماتیت هستند .
هشدارها
محل را نخارانید .
از محصولات حاوی الکل استفاده نکنید .
در هنگام استفاده از محصولات نسخه آزاد در نوزادان و کودکان دقت لازم را داشته باشید زیرا آنها در ریسک بالاتری هستند . با پزشک خود قبل از این کار مشورت کنید .
اگر کمخوابی پیدا کردید یا در زندگی روزانه خود مشکلاتی به وجود آمده است به پزشک مراجعه کنید .